Giải cứu ngành tôm trước nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng

Ngành nông nghiệp khuyến cáo người nuôi tôm nên giảm mật độ nuôi, nuôi tôm cỡ lớn để kịp chế biến bán cho thị trường châu Âu vào cuối năm. Ảnh: Trường Giang.

Ngày 1/9, Tổng cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) phối hợp với Hội Nghề cá Việt Nam tổ chức diễn đàn trực tuyến “Tôm Việt 2021 - Giải pháp tháo gỡ ngành tôm trong điều kiện dịch bệnh Covid-19”.

Hiện cả nước có 2.063 cơ sở sản xuất, ương dưỡng tôm; sản lượng ước đạt 106,6 tỷ con. Từ đầu tháng 7, tại miền Nam các cơ sở chủ động giảm sản lượng 30-40%, đến 15/8 các cơ sở giảm sản lượng 50%, thậm chí tạm dừng hoạt động.

Hiện các doanh nghiệp không giảm giá bán tôm giống, thay vào đó hỗ trợ tôm giống 50-100%. Dự báo với số lượng tôm bố mẹ hiện có thì có thể sản xuất được khoảng 7-10 tỷ con/tháng.

Tại các địa phương phải thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị số 16, việc tiêu thụ tôm hiện bị đình trệ. Nguyên nhân do hệ thống siêu thị, chuỗi cửa hàng tiêu thụ phải thực hiện giãn cách hoặc phải đóng cửa; thiếu người, phương tiện vận chuyển, thu mua, cung ứng vật tư sản xuất do yêu cầu kiểm soát người và phương tiện từ các vùng dịch đều bị cách ly, nên rất khó đáp ứng kịp thời và phát sinh tăng chi phí.

Một số nhà máy chế biến tôm phải dừng hoạt động hoặc thực hiện “3 tại chỗ” nên công suất giảm. Điều này gây ảnh hưởng rất lớn đến đời sống bà con. Nguy cơ đứt gãy sản xuất của ngành hàng này đang hiện hữu trong khi nhu cầu tôm trên thế giới vẫn tăng.

Ông Lê Văn Quang, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú, cho biết hiện việc vận chuyển tôm về nhà máy cũng rất khó khăn. Tiêu thụ khó, bà con sẽ không thả tôm nuôi cho vụ sau. Tháng 10-12 là thời điểm có nhu cầu tôm cao trên thị trường, khi hết giãn cách xã hội thì sẽ thiếu hụt nguyên liệu nghiêm trọng.

“Hiện giá tôm lớn bán tốt, nhu cầu cao. Để tăng công suất nhà máy thì tăng cường chế biến tôm cỡ lớn. Giá tôm cỡ 10-30 con/kg tiêu thụ rất tốt, giá cũng tốt nên bà con nên yên tâm, không nên lo ngại”, ông Quang nói.

Trong khi đó, ông Châu Công Bằng, Phó giám đốc Sở NNPTNT Cà Mau, kiến nghị Tổng cục Thủy sản nên tham mưu Bộ có văn bản với địa phương có biện pháp phòng chống dịch, mà vẫn linh hoạt trong sản xuất.

Đại diện Sở NNPTNT Sóc Trăng thì cho rằng cơ quan quản lý cần có giải pháp hữu hiệu hơn trong quản lý giá thức ăn; xem xét, kiến nghị giảm tiền điện cho người nuôi tôm cho phù hợp, 10-30%, để một phần bù đắp khó khăn cho sản xuất. Đồng thời, có các chương trình vay vốn, quỹ tín dụng cho các nhà máy chế biến, nhà cung ứng vật tư đầu vào để có sự hỗ trợ về giá đối với người nuôi.

Theo ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), thời gian tới cần có những ứng phó chuyên nghiệp, đầy đủ hơn, từ đó có giải pháp hợp lý hơn cho sản xuất.

Tổng cục Thủy sản cho biết hiện nay giá tôm thương phẩm ngày càng sụt giảm, cùng với đó hoạt động thả nuôi cũng có chiều hướng giảm, do doanh nghiệp thu mua, chế biến, dịch vụ cung cấp vật tư đầu vào phải tạm ngừng hoạt động do Covid-19 dẫn đến tâm lý e ngại của người nuôi. Dự báo các tháng cuối năm sẽ khan hiếm tôm nguyên liệu.

Theo Tổng cục Thủy sản, người nuôi cần tham gia trong chuỗi liên kết để vượt qua khó khăn. Địa phương tạo điều kiện thuận lợi, đẩy mạnh tổ chức thu mua tôm cho người nuôi đến giai đoạn thu hoạch.

Đồng thời, kêu gọi các thương lái, nhà máy chế biến thủy sản chung tay ủng hộ, tiếp tục thu mua sản phẩm thủy sản cho người dân trong giai đoạn hiện nay, không được nhân cơ hội ép giá gây thiệt hại cho người nuôi; huy động các kho dịch vụ để chứa tôm nguyên liệu.

Tổng cục Thủy sản cũng đề nghị các địa phương tăng cường các biện pháp tuyên tuyền, tiếp tục duy trì sản xuất nuôi tôm nước lợ tránh xảy ra tình trạng thiếu tôm nguyên liệu phục vụ chế biến, xuất khẩu vào các tháng cuối năm 2021 và năm 2022.