Nâng tầm nông sản địa phương

Nhà nước kiến tạo và hỗ trợ

Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 khẳng định: “Phát huy lợi thế vùng, miền, địa phương, tổ chức sản xuất kinh doanh nông nghiệp theo chuỗi giá trị, dựa trên nền tảng khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo”.

Từ định hướng của Nghị quyết số 19, tỉnh Đắk Lắk đưa ra giải pháp cho nông nghiệp giai đoạn tới, đó là tập trung phát triển nông nghiệp theo hướng chất lượng cao, quy mô lớn, hiệu quả bền vững; ưu tiên phát triển nông nghiệp theo hướng công nghệ cao, sinh thái, hữu cơ, carbon thấp. Chú trọng phát triển kinh tế nông nghiệp gắn với kinh tế tư nhân, khoa học công nghệ và chuyển đổi số, gắn nông nghiệp với du lịch sinh thái, hướng tới hình thành các chuỗi giá trị, chế biến sâu và phát triển, kết nối thị trường trong nước và xuất khẩu…

Theo ông Nguyễn Đức Thắng, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn, hiện nay, Nghị định số 98/2018/NĐ-CP của Chính phủ về khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp đang là cú hích mạnh mẽ giúp nhiều địa phương hình thành mô hình sản xuất theo chuỗi, nhất là các sản phẩm chủ lực như cà phê, hồ tiêu, sầu riêng, bắp sinh khối, lúa gạo, thủy sản... Nhà nước hỗ trợ từ 30 - 40% chi phí xây dựng hạ tầng phục vụ liên kết (đường giao thông nội đồng, kho bảo quản, nhà xưởng, hệ thống tưới tiêu…); hỗ trợ chi phí tư vấn, xúc tiến thương mại, chứng nhận chất lượng, truy xuất nguồn gốc; hỗ trợ đào tạo, tập huấn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ cho các bên tham gia chuỗi… Cùng với đó, UBND tỉnh có Quyết định số 18 về danh mục các ngành hàng, sản phẩm quan trọng cần khuyến khích và ưu tiên hỗ trợ thực hiện liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; Nghị quyết số 10 về quy định mức hỗ trợ, khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản trên địa bàn tỉnh.

“Việc khuyến khích hình thành chuỗi liên kết sản xuất không chỉ hướng tới lợi ích kinh tế, mà còn vì mục tiêu bảo vệ môi trường, đưa nông nghiệp phát triển trong điều kiện thích ứng biến đổi khí hậu. Đặc biệt, trong giai đoạn hội nhập và cạnh tranh mạnh mẽ như hiện nay, chuỗi liên kết giúp quản lý rủi ro tốt hơn, nâng cao trách nhiệm xã hội, tạo cơ hội cho nông sản trong nước hội nhập sâu rộng vào thị trường quốc tế”, ông Thắng chia sẻ thêm.

Các chủ thể cộng hưởng

Trước định hướng của Đảng, Chính phủ và chính quyền địa phương, các doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh đang tiên phong đầu tư sản xuất, chế biến, xây dựng thương hiệu nhằm đưa nông sản Đắk Lắk vươn ra thị trường trong nước và thế giới. Bà Phạm Thị Thu Liễu, Giám đốc Công ty TNHH Hùng Bang (Khu công nghiệp Hòa Hiệp, phường Hòa Hiệp), cho biết mô hình nuôi và chế biến cá rô phi của doanh nghiệp được tổ chức theo chuỗi khép kín, với vùng nuôi do 100 nông dân tham gia. Chuỗi liên kết có đơn vị cung cấp giống, đơn vị cung cấp thức ăn, còn công ty đảm nhận chế biến, đóng gói và tiêu thụ sản phẩm. “Thị trường Mỹ, châu Âu đặt ra yêu cầu rất nghiêm ngặt, vì vậy kỹ thuật nuôi phải tuân thủ đúng quy trình. Cá nguyên liệu để phi lê đóng hộp phải đạt trọng lượng 300 - 800 gam; tương ứng với đó là mật độ nuôi, lượng thức ăn và quy trình chăm sóc. “Nếu người nuôi không tham gia chuỗi, không tuân thủ kỹ thuật, chi phí đầu vào sẽ tăng và sản phẩm không thể bán với giá mong muốn”, bà Liễu nói.

Vùng sản xuất tập trung là tiền đề xây dựng mã vùng trồng, vùng nuôi, thuận lợi cho xuất khẩu chính ngạch. Sự vào cuộc tích cực của chính quyền các cấp cùng các đơn vị sản xuất kinh doanh đã giúp nhiều nông sản được cấp mã vùng trồng. Ông Trần Tấn Khoa, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp An Nghiệp (xã Tuy An Tây), chia sẻ: “Trên tổng diện tích lúa canh tác gần 500 ha, đơn vị đầu tư nhà kho, lò sấy công nghệ không đảo, xây dựng mã vùng trồng lúa… đưa thương hiệu Gạo thơm Hoa Vàng vào các siêu thị và xuất khẩu. Hiện hợp tác xã bao tiêu toàn bộ diện tích sản xuất lúa thành viên bằng hợp đồng được ký kết từng năm”.

Theo Sở Công Thương, xúc tiến thương mại là cơ hội để sản xuất ra thẳng thị trường bỏ qua khâu trung gian và là con đường ngắn nhất đưa nông sản đến với người tiêu dùng. Đồng thời, đây cũng là nơi mà người trực tiếp sản xuất có cơ hội được kể câu chuyện về sản phẩm của mình gắn với làng quê, vùng sản xuất cho đối tác. Hiện các sản phẩm là nông sản địa phương, được hình thành từ chuỗi liên kết sản xuất đang được các sở, ban ngành, đơn vị và địa phương thúc đẩy xúc tiến thương mại bằng cách đưa đi tham gia các hội chợ trong và ngoài tỉnh, kết nối với các sàn thương mại điện tử và ký kết hợp tác liên vùng…

Hải Phong - Thủy Tiên