Không găm hàng?
Tại cuộc họp của liên Bộ NNPTNT, Công Thương bàn giải pháp bình ổn giá phân bón, Thứ trưởng Bộ Công Thương - Trần Quốc Khánh khẳng định, về cơ bản, xét trên số liệu tổng thể, nguồn cung không thiếu, kể cả trong trường hợp có xuất khẩu và không có hiện tượng đầu cơ, tích trữ để nâng giá.
Nói về cung - cầu phân bón, ông Nguyễn Văn Thanh - Cục trưởng Cục Hóa chất (Bộ Công Thương) cho biết, năm 2020, nhu cầu sử dụng phân bón các loại là 10,23 triệu tấn, trong đó có 7,6 triệu tấn phân bón vô cơ, phần còn lại 2,63 phân bón hữu cơ và vi sinh.
Còn ông Hoàng Trung - Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NNPTNT) khẳng định nhu cầu sử dụng phân bón trong nước không tăng, thậm chí một số địa phương còn giảm khi thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp.
Thống kê mới nhất từ Bộ NNPTNT cho thấy, cả nước hiện có 841 nhà máy sản xuất phân bón, với công suất gần 30 triệu tấn/năm, như vậy, công suất sản xuất của chúng ta gấp 3 lần so với nhu cầu tiêu thụ.
Đáng chú ý, cùng với việc tăng sản xuất phân bón vô cơ của các nhà máy, lượng phân bón hữu cơ đã tăng mạnh trong 5 năm qua. Về nhập khẩu, năm 2020, Việt Nam nhập khẩu 3,97 triệu tấn, nhưng tổng lượng phân bón 7 tháng đầu năm 2021, chúng ta đã nhập khẩu 3,1 triệu tấn.
"Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ NNPTNT kiến nghị với Chính phủ, Quốc hội xem xét lại vấn đề thuế giá trị gia tăng đối với sản xuất phân bón".
Thứ trưởng Trần Quốc Khánh
Ông Bùi Thế Chuyên - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) cho biết, trong 7 tháng đầu năm 2021, Tập đoàn đã sản xuất khoảng 2 triệu tấn, đều có mức tăng rất cao so với năm 2020. "Giá phân bón tăng do bất cập về cung cầu hoàn toàn không phải" - ông Chuyên nói.
Chi phí sản xuất tăng cao
Lý giải về hiện tượng giá phân bón tăng phí mã, ông Chuyên cho biết, chi phí sản xuất phân bón trong 7 tháng đầu năm tăng rất cao. Cụ thể, lưu huỳnh tăng 130%, amoniac tăng gấp 2 lần… khiến giá đầu vào tăng. Bên cạnh đó, thuế giá trị gia tăng không được khấu trừ và chi phí vận chuyển cũng như việc triển khai "3 tại chỗ" để phòng chống dịch Covid-19 đã khiến chi phí tăng cao.
Ông Văn Tiến Thanh - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau thông tin, từ đầu năm 2021 đến nay, trong nước đã hạn chế xuất khẩu, đồng thời các nhà máy đã gia tăng tất cả năng lực sản xuất, duy trì nhà máy 100 - 110% công suất, nhưng quy luật về giá không thể khác được với thị trường thế giới. "Thực tế, giá phân bón trong nước không phải do nhà sản xuất quyết định mà do thị trường thế giới đã ảnh hưởng" - ông Thanh nói.
Ông Trần Thái Nghiêm - Phó Giám đốc Sở NNPTNT Cần Thơ bày tỏ đồng tình khi tham gia thị trường, giá do thị trường quyết định, nhưng ở mức độ nào đó thị trường chấp nhận được, nhưng có những tác nhân đẩy giá cao quá. "Trong điều kiện hiện nay, hầu hết giá các loại nông sản của bà con đang giảm mà giá phân bón tăng cao thì nó thực sự ảnh hưởng tâm lý tái đầu tư... Chính vì vậy, chúng tôi mong các đơn vị Bộ Công Thương, Bộ NNPTNT rà soát chuỗi cung ứng để xác định tác nhân và có giải pháp phù hợp" - ông Nghiêm kiến nghị.
Thứ trưởng Bộ NNPTNT Lê Quốc Doanh đề nghị và yêu cầu, trong đại dịch Covid-19, các doanh nghiệp không tăng giá, không để xảy ra tình trạng găm hàng, đầu cơ, tích trữ. Về phía Bộ Công Thương, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh yêu cầu, các doanh nghiệp cố gắng hợp lý hóa các chi phí, giữ ổn định giá thành, đặt mục tiêu phân bón Việt Nam được bán giá thấp hơn phân bón nhập vào, đưa phân bón đến tay người nông dân với giá thấp nhất.