Ứng dụng công nghệ cao, phát triển nông nghiệp bền vững

“Quả ngọt” từ sự đổi mới

"Bén duyên" với NN từ năm 1990 đến nay, ông Dương Văn Tài (ngụ xã Thạnh Hóa) chứng kiến quá trình “lột xác” của ngành NN. “Trước năm 2000, tôi chỉ làm 1 vụ lúa/năm. Từ năm 2000-2010, tôi làm 2 vụ/năm và từ năm 2010 đến nay làm 3 vụ/năm. Những năm gần đây, khi bắt đầu ƯDCNC vào sản xuất thì lượng giống gieo sạ được giảm rất nhiều. Tôi canh tác 1,8ha, trước đây 1 công đất (0,1ha) sạ khoảng 20kg thì nay chỉ còn 12-14kg, tùy theo thời tiết. ƯDCNC mang lại sự đổi mới rất nhiều, thay vì xịt thuốc thủ công thì hiện đã có máy bay phun thuốc. Chúng tôi tiết kiệm được thời gian và chi phí, trung bình, tiền công máy bay phun là 140.000 đồng/ha, thuốc phun ra dưới dạng sương nên giúp thẩm thấu tốt, tăng hiệu quả trừ sâu, bệnh. Hiện nay, năng suất thu hoạch cũng cao hơn trước đây rất nhiều” - ông Tài nói.

Máy bay phun thuốc dưới dạng sương giúp thẩm thấu tốt, tăng hiệu quả trừ sâu, bệnh

Cách nhà ông Tài khoảng 300m, gia đình ông Nguyễn Văn Được cũng gắn bó với cây lúa hơn 20 năm. Ông nhận định canh tác lúa đang thay đổi theo hướng tích cực, hiệu quả, không chỉ tiết kiệm chi phí, thời gian canh tác mà còn góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe cho nông dân (ND).

Ông Được chia sẻ: “Canh tác theo phương pháp truyền thống quen rồi nên giai đoạn đầu khi chuyển sang ƯDCNC cũng có phần lo lắng nhưng khi thấy hiệu quả, tôi mạnh dạn chuyển đổi. Ban đầu, tôi thử trồng diện tích nhỏ, sau khi thấy hiệu quả nên mở rộng toàn bộ diện tích. Hiện tôi canh tác 4ha lúa ƯDCNC, giống lúa OM18, đây là giống lúa chịu phèn tốt, năng suất cao, gạo có độ dẻo và mùi thơm nhẹ. Trên thị trường, giống lúa này cũng được ưa chuộng. Thời điểm chưa ƯDCNC, tôi thu hoạch 4-5 tấn/ha, hiện năng suất đạt khoảng 6 tấn/ha. Từ khi làm 3 vụ/năm, ND khấn khởi lắm, vừa tăng số vụ, vừa tăng năng suất”.

Lũy kế đến nay, toàn tỉnh thực hiện hơn 69.390ha lúa ƯDCNC, đạt 115,6% kế hoạch giai đoạn 2021-2025. Không chỉ mang lại niềm vui cho ND trồng lúa, ƯDCNC còn mang lại “quả ngọt” cho người trồng rau trên địa bàn tỉnh. Hưởng ứng phong trào thi đua ND sản xuất, kinh doanh giỏi, nhiều hộ dân tại xã Phước Lý thay đổi thói quen, ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, góp phần đưa cuộc sống ngày càng tốt hơn.

Ông Đặng Văn Tổng chia sẻ, khi địa phương phát động mô hình Trồng rau ƯDCNC, ông cùng nhiều hộ khác tham gia tập huấn, học tập kinh nghiệm chuyển đổi công nghệ và tìm hiểu từ những hộ thành công trong xã, sau đó về áp dụng cho gia đình mình.

Nhiều năm nay, ông Đặng Văn Tổng (ngụ xã Phước Lý) trồng rau ứng dụng công nghệ cao, phát triển kinh tế

“Trước đây, địa phương còn nhiều khó khăn nhưng nhờ chuyển đổi từ trồng lúa sang trồng rau cùng với áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nhiều ND vươn lên làm giàu. Bước đầu, với 1.000m² đất, tôi thử áp dụng cả 2 mô hình trồng rau truyền thống và ƯDCNC bằng cách trồng trong nhà lưới, sử dụng hệ thống tưới phun. So sánh giữa 2 bên, tôi thấy hiệu quả khá chênh lệch, mô hình ƯDCNC mang lại hiệu quả cao hơn rất nhiều. Cái lợi của nhà lưới ở chỗ mùa mưa không làm rau giập lá, ít hư hại. Riêng vấn đề tưới phun nước cho rau cũng ít tốn công lao động” - ông Tổng cho biết.

Không chỉ riêng trường hợp của ông Tổng, thời gian qua, nhiều ND gặt hái được nhiều kết quả tích cực từ sự đổi mới này. Lũy kế thực hiện từ năm 2016 đến tháng 8/2025, toàn tỉnh hiện có hơn 2.148ha sản xuất rau ƯDCNC, đạt 107,4% kế hoạch giai đoạn 2021-2025.

Khai phá tiềm năng, hướng đến sự bền vững

Trong bối cảnh ngành NN Việt Nam ngày càng đặt ra yêu cầu cao về chất lượng sản phẩm, an toàn sinh học và hiệu quả kinh tế, Tây Ninh đang là một điểm sáng với những mô hình chăn nuôi gia cầm theo hướng công nghệ cao, thân thiện với môi trường. Nổi bật trong số đó là mô hình nuôi gà Ai Cập lấy trứng theo phương pháp thảo dược của anh Văn Thanh Phong tại xã Tân Hội.

Ban đầu chỉ xuất phát từ nhu cầu sử dụng trứng cho gia đình, anh Phong chọn nuôi gà ác. Tuy nhiên, sau quá trình tìm hiểu và thực nghiệm, anh chuyển sang giống gà Ai Cập bởi năng suất trứng cao hơn, chất lượng thịt ngon, sức đề kháng tốt và đặc biệt phù hợp với điều kiện chăn nuôi bán tự nhiên. Hiện nay, trang trại của anh có hơn 1.000 con gà, đẻ trứng ổn định hơn 70%.

Điểm đặc biệt của mô hình này không chỉ nằm ở giống gà đặc sản mà còn ở phương pháp chăm sóc hoàn toàn “xanh”. Gà được ăn thức ăn ủ men vi sinh, uống nước bổ sung men tỏi và hoàn toàn không sử dụng kháng sinh. Trong khẩu phần ăn hằng ngày, ngoài các loại ngũ cốc truyền thống như bắp, đậu nành, lúa,... anh Phong còn tận dụng hơn 10 loại phụ phẩm thảo mộc từ các cơ sở Đông y địa phương - bao gồm sâm đương quy, nghệ, đông trùng hạ thảo - để chế biến thành cám viên cho gà. Nhờ đó, đàn gà không chỉ khỏe mạnh, tăng sức đề kháng mà còn cho sản phẩm trứng sạch, được thị trường TP.Hồ Chí Minh đón nhận tích cực dù số lượng còn hạn chế.

Trong trang trại gà của anh Văn Thanh Phong, gà được ăn thức ăn ủ men vi sinh

Hệ thống chuồng trại của anh Phong được xây dựng khoa học, thoáng mát, tích hợp hệ thống nước uống tự động sử dụng nguồn nước sạch kết hợp men vi sinh. Quy trình tiêm vắc-xin cũng được thực hiện đầy đủ theo đúng độ tuổi của gà. Sự tỉ mỉ trong từng công đoạn chăm sóc không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn tiết kiệm đáng kể chi phí thuốc men, kháng sinh - vốn là gánh nặng trong chăn nuôi truyền thống.

Mô hình của anh Phong đang hướng tới sự tích hợp giữa chăn nuôi và trồng trọt. Anh kỳ vọng trong tương lai sẽ được địa phương hỗ trợ quỹ đất từ 40-50ha để xây dựng tổ hợp NN quy mô lớn - nơi có thể kết hợp nuôi gà thảo dược, trồng cây ăn trái và tận dụng phụ phẩm làm thức ăn chăn nuôi. “Trái cây không đạt chuẩn sẽ là nguồn nguyên liệu dồi dào cho chăn nuôi, tiết kiệm chi phí và tạo ra vòng tuần hoàn khép kín” - anh Phong chia sẻ.

Theo đại diện Hội ND xã, mô hình của anh Phong là một trong những mô hình tiêu biểu của địa phương, cho thấy sự thay đổi trong tư duy sản xuất của ND. Hội tiếp tục đồng hành, tuyên truyền và nhân rộng các mô hình kinh tế hiệu quả, nhất là trong bối cảnh chăn nuôi nhỏ, lẻ đang gặp nhiều thách thức trước sự cạnh tranh của các doanh nghiệp lớn và sự biến động của thị trường.

Thông tin từ Sở NN và Môi trường, những năm qua, việc phát triển NN ƯDCNC gắn với tái cơ cấu ngành NN tỉnh đạt nhiều kết quả khả quan. Bên cạnh cây lúa, cây rau, NN ƯDCNC trên địa bàn tỉnh còn triển khai sâu, rộng trên cây chanh, cây thanh long, nuôi bò thịt, nuôi tôm,... Song, để mang lại hiệu quả cao, Sở đã ban hành các văn bản, đồng thời phối hợp thực hiện các chương trình hỗ trợ kết nối sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm NN./.

Yến Nhi - Thanh Dung