Thấy gì từ việc 50.000 cửa hàng F&B đóng cửa năm 2025?

“Mạch máu mềm” dưỡng sức bật kinh tế 

Ngành F&B (thực phẩm và đồ uống) từ lâu đã được xem là “mạch máu mềm” của nền kinh tế, đóng vai trò không chỉ trong tăng trưởng tiêu dùng nội địa mà còn phản ánh sức khỏe của thị trường lao động, niềm tin người tiêu dùng và năng lực vận hành của doanh nghiệp Việt. 

Khi người dân chi tiêu cho ăn uống, dịch vụ, đó không chỉ là hoạt động sinh hoạt thường nhật mà còn là chỉ dấu của dòng chảy tiền tệ, tín dụng và kỳ vọng vào thu nhập tương lai.

Trong bối cảnh 2025 được ví như “ngưỡng cửa hẹp” với nhiều sức ép từ kinh tế vĩ mô, lạm phát và chi phí vận hành leo thang, ngành F&B vẫn giữ vai trò đặc biệt, vừa là “bộ giảm chấn” giúp ổn định tâm lý tiêu dùng, vừa là “động cơ nhỏ” duy trì tăng trưởng khu vực dịch vụ và tạo việc làm. 

Chính vì thế, hội nghị Vietnam F&B Summit 2025 với chủ đề “Thích ứng vững vàng” diễn ra sáng 10/10 tại Hà Nội được xem là điểm hẹn quan trọng nhất của cộng đồng F&B trong năm.

Sự kiện thường niên quy tụ hơn 1.000 lãnh đạo doanh nghiệp, chuyên gia, nhà quản lý, startup và nhà sáng tạo nội dung, là nơi phân tích bức tranh toàn cảnh ngành F&B, đồng thời thảo luận giải pháp thích ứng trong môi trường chi phí và pháp lý nhiều biến động. Không chỉ là diễn đàn chuyên môn, đây còn là nơi tạo xung lực kết nối và định hướng phát triển bền vững cho ngành kinh doanh ẩm thực Việt Nam.

Tại hội nghị, ông Nguyễn Đỗ Anh Quân, Giám đốc nhãn hàng Công ty Cổ phần iPos, đã công bố Báo cáo Tổng quan ngành F&B nửa đầu năm 2025. Theo báo cáo, doanh thu toàn ngành đạt 406,1 nghìn tỷ đồng, tương đương 58,9% doanh thu cả năm 2024, thấp hơn kỳ vọng tăng trưởng 10% đã đặt ra từ cuối năm trước. Cùng kỳ 2024, doanh thu đạt 403,9 nghìn tỷ đồng, cho thấy mức tăng không đáng kể.

Ở góc độ vĩ mô, chỉ số giá tiêu dùng bình quân CPI nửa đầu năm tăng 3,27%, trong đó nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 3,69%, thịt lợn tăng 12,75%, thực phẩm tăng 4,15%. Các chi phí vận hành, như nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng, tăng tới 5,73%. Sự leo thang của chi phí đầu vào khiến biên lợi nhuận bị bào mòn, dư địa khuyến mại giảm, và doanh thu chỉ có thể duy trì ở mức thận trọng.

Theo kịch bản dự báo, 3 tháng cuối năm 2025 doanh thu toàn ngành nhiều khả năng chỉ tăng khoảng 9,6% so với nửa đầu năm, phản ánh xu hướng tăng trưởng chậm nhưng ổn định trong bối cảnh người tiêu dùng vẫn duy trì nhu cầu ăn uống, dù hành vi chi tiêu có điều chỉnh.

Đáng chú ý, ngành F&B Việt Nam đang trải qua làn sóng thanh lọc lần thứ hai, hơn 50.000 cửa hàng đóng cửa trong nửa đầu năm, khiến tổng số cơ sở F&B trên toàn quốc giảm 7,1%, còn khoảng 299.900 cửa hàng tính đến 30/6/2025. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đều ghi nhận mức giảm trên 11%, cho thấy sự sụt giảm đồng thời ở hai đầu tàu của thị trường.

Trong 6 tháng đầu năm 2024, thị trường từng chứng kiến khoảng 30.000 cửa hàng đóng cửa (giảm 3,9%), song nguồn cung mới ở nửa cuối năm giúp tổng số cửa hàng tăng trở lại lên 323.010 vào cuối 2024. Điều này phản ánh chu kỳ “thanh lọc tự nhiên” của ngành F&B Việt, đầu năm là giai đoạn sàng lọc, cuối năm là giai đoạn tái mở và phục hồi.

Tuy nhiên, không phải tất cả đều bi quan. Khi nhóm cửa hàng yếu kém phải rời thị trường, các thương hiệu dẫn dắt đang tái cơ cấu danh mục mặt bằng, rời bỏ vị trí không hiệu quả để tái định vị tại các khu vực biểu tượng, nâng cấp trải nghiệm khách hàng. 

Sự “đóng để mở cao hơn” này cho thấy làn sóng thanh lọc đang giải phóng mặt bằng hạng A/B, tạo cơ hội cho những thương hiệu có năng lực vận hành, vốn và nhận diện mạnh bứt lên dẫn dắt cuộc chơi.

Cuộc tái định hình thị trường F&B Việt Nam

Dữ liệu cho thấy, hơn một nửa doanh nghiệp F&B Việt Nam duy trì hoặc tăng trưởng doanh thu trong 6 tháng đầu năm. Cụ thể, 34,77% doanh nghiệp giữ ổn định doanh thu và 19,21% tăng trên 5%, tổng cộng 53,98% doanh nghiệp duy trì đà ổn định, cao hơn nhiều so với mức 40,2% của năm 2024. 

Dù vậy, 17,9% doanh nghiệp sụt giảm nghiêm trọng, tăng so với tỷ lệ 14,3% năm trước, cho thấy sự phân hóa mạnh: giữa nhóm thích ứng tốt và nhóm vận hành kém hiệu quả, khoảng cách đang ngày càng rõ rệt.

Song song, một hiện tượng mới nổi lên ở TP.Hồ Chí Minh: Mô hình F&B “giá siêu rẻ” như Trà sữa Viên Viên (7.000 đồng) hay Tiệm Lẩu Nhà An (69.000 đồng). Những mô hình này thu hút lượng khách lớn nhờ chiến lược giá mở phễu, tối ưu vận hành và thiết kế giỏ hàng thông minh, khách bị thu hút bởi giá niêm yết thấp nhưng tổng hóa đơn tăng qua topping và combo. 

Viên Viên chọn mô hình bán mang đi, menu gọn, mặt bằng nhỏ; còn Nhà An tập trung khu vực ngoài trung tâm, gần sinh viên và công nhân, giúp duy trì công suất cao và kiểm soát chi phí.

Ở chiều ngược lại, thị trường cũng ghi nhận xu hướng mới: Trà sữa hương hoa dòng sản phẩm thanh nhẹ, ít ngọt, hướng đến Gen Z và nhóm quan tâm sức khỏe. Tại Hà Nội, thương hiệu Bông Biêng gây sốt với phong cách pastel và “trà hương hóa” độc đáo, thu hút giới trẻ xếp hàng hàng giờ để trải nghiệm. Xu hướng này cho thấy người tiêu dùng Việt đang chuyển dịch sang tiêu dùng có ý thức, chú trọng trải nghiệm và cảm xúc.

Thị trường bữa trưa và bữa tối cũng phản ánh rõ hành vi thích ứng của người tiêu dùng. Tỷ lệ người không ăn trưa bên ngoài giảm mạnh từ 7,4% xuống 3,5%, trong khi nhóm ăn 1-4 lần/tuần tăng đáng kể. Dù vậy, nhóm chi dưới 30.000 đồng tăng gấp đôi, cho thấy sự thắt chặt chi tiêu. Ở bữa tối, tần suất ăn ngoài tăng, đặc biệt nhóm thỉnh thoảng (1- 2 lần/tuần) tăng từ 34,6% lên 43,2%. Phân khúc chi trên 100.000 đồng/người tăng mạnh từ 12,4% lên 19,8%, phản ánh xu hướng chi trả cho trải nghiệm cao cấp hơn, dù tần suất có giảm nhẹ.

Các chuyên gia nhận định đây là tín hiệu tích cực: Thực khách Việt giảm tần suất nhưng tăng giá trị trên mỗi lần chi tiêu, buộc doanh nghiệp F&B cần tái cấu trúc thang giá, phát triển combo, set menu hoặc trải nghiệm theo dịp để vừa duy trì tần suất, vừa tối ưu hóa hóa đơn trung bình.

Khảo sát cho thấy 60,7% thực khách sẵn sàng tiếp tục sử dụng dịch vụ F&B nếu cửa hàng yêu thích tăng giá, với điều kiện minh bạch lý do và nâng cấp trải nghiệm. Trong khi đó, 67,6% người dùng nhận thấy có sự tăng giá, cao hơn tỷ lệ doanh nghiệp thực sự tăng (45,3%), cho thấy hiệu ứng tâm lý mạnh đối với thương hiệu lớn.

Với đồ uống, 77,5% thực khách ưa chuộng sản phẩm giá 21.000-50.000 đồng/ly, cho thấy mặt bằng chi tiêu đang dịch chuyển lên trung vị. Dù tần suất đi cà phê hàng ngày giảm (còn 11,7%), nhóm “đi thỉnh thoảng” tăng lên 42,1% - nghĩa là người dùng đi ít hơn, nhưng chi nhiều hơn mỗi lần ghé.

Cuối cùng, khảo sát về kế hoạch chi tiêu nửa cuối 2025 cho thấy 54,4% người tiêu dùng giữ nguyên ngân sách, 37,9% cắt giảm và chỉ phần nhỏ có ý định tăng chi. Điều này phản ánh tâm lý thận trọng trong bối cảnh kinh tế vĩ mô chưa thực sự bứt phá.

Ngành F&B vẫn được xem là trụ đỡ tinh thần của nền kinh tế tiêu dùng. Khi người dân vẫn ra quán, vẫn gặp nhau quanh bàn ăn, dù ít hơn nhưng chọn kỹ hơn, đó chính là tín hiệu của sự kiên cường và thích ứng. Trong “ngưỡng cửa hẹp” của năm 2025, chính khả năng linh hoạt, sáng tạo và tối ưu vận hành sẽ quyết định ai tiếp tục đứng vững, và ai dẫn đầu trong chu kỳ phục hồi kế tiếp của ngành F&B Việt Nam.