Cụ Bùi Văn Kệnh, xóm Thá, xã Thu Phong (Cao Phong) kể về chiến công bắn rơi máy bay F-105 của Mỹ ngày 20/7/1966.
Một ngày trung tuần tháng 4, chúng tôi có dịp về thăm xã Thu Phong, tìm gặp nhân chứng về chiến công bắn rơi máy bay Mỹ. Đó là cụ Bùi Văn Kệnh, xóm Thá, người đã cùng 4 dân quân xã trực tiếp chiến đấu và bắn rơi máy bay F-105 của địch. Năm nay đã bước sang tuổi 78, sức khỏe có yếu đi đôi phần nhưng cụ Kệnh vẫn rất minh mẫn và nhớ rõ về buổi chiều 20/7/1966, giây phút mà cụ và 4 dân quân khác (gồm: Nguyễn Thế Ngung, Đoàn Đức Tính, Nguyễn Tấn Thanh, Bùi Văn Láy) đã bắn hai loạt súng để tiêu diệt "thần sấm” của Mỹ lúc bấy giờ. Theo lời cụ Kệnh kể: Giữa năm 1966, giặc Mỹ điên cuồng ném bom xuống miền Bắc. Trong đó, huyện Cao Phong là một trong những trọng điểm đánh phá của chúng nhằm cắt đứt huyết mạch giao thông trên quốc lộ 6 và tiêu diệt các trận địa phòng không của ta. Lúc bấy giờ, thực hiện phong trào "tay cày, tay súng”, mỗi người dân Thu Phong vừa sản xuất vừa sẵn sàng chiến đấu. Chiều 20/7/1966, cụ Kệnh (khi đó là xã đội phó) đã triệu tập các trung đội đến để nắm bắt tình hình, cũng như rút kinh nghiệm, chuẩn bị cho chiến đấu.
Đến 15h, có 2 chiếc máy bay F-105 của địch nối đuôi nhau bay từ phía Tây Bắc tới, bay dọc núi Mâm xôi, vòng quanh đồi Trám, rồi theo đường 12B về đỉnh dốc Cun. Tại đây, máy bay địch bổ nhào xuống bắn loạt đạn vào một chiếc ô tô của Công ty Vận tải Hòa Bình đang dừng ở đỉnh dốc Cun. Ngay lập tức, cụ Kệnh và đồng đội đã xuống công sự để chiến đấu. Với tinh thần khẩn trương, thần tốc, bằng hai loạt đạn súng trường, chiếc máy bay F-105 đã bị bắn rơi, giặc lái chết tại trận. Với thành tích này của dân quân xã Thu Phong đã nâng tổng số máy bay của Mỹ bị quân và dân tỉnh ta bắn rơi lên 3 chiếc.
Theo lời cụ Kệnh, sau khi tiêu diệt được chiếc máy bay F-105 thì khoảng 30 phút sau có 8 chiếc máy bay F4 của địch đến quần thảo. Quân dân Thu Phong tiếp tục chiến đấu và không có thương vong về người. Với chiến công đó, xã đội Thu Phong và các ông: Bùi Văn Kệnh, Đoàn Đức Tính, Nguyễn Thế Ngung được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng ba; Bùi Văn Nhởn, Bùi Văn Láy, Nguyến Tiến Thanh được Ủy ban Hành chính tỉnh tặng bằng khen. Tháng 10/2010, xã Thu Phong vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ chống Mỹ cứu nước.
Phát huy truyền thống quê hương cách mạng, những năm qua, cấp ủy, chính quyền và Nhân dân xã Thu Phong không ngừng nỗ lực phát triển kinh tế và đạt được nhiều thành tựu nổi bật. Năm 2015, Thu Phong về đích nông thôn mới, năm 2021, được công nhận là xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Đến hết năm 2021, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 43,2 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 3,5%. Đây là những con số minh chứng cho sự vươn lên của mảnh đất anh hùng này. Như chia sẻ của Chủ tịch UBND xã Bùi Thanh Thiệu: "Những năm qua, Thu Phong luôn được đánh giá là một trong những xã thuộc tốp đầu của huyện trong phát triển KT-XH. Xã cũng luôn thực hiện tốt việc kêu gọi công dân lên đường nhập ngũ, thực hiện nghĩa vụ quân sự”.
Viết Đào