Bệnh khảm lá hoành hành
Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở Nông nghiệp và PTNT), năm 2021, diện tích mì của tỉnh lên đến hơn 81.660 ha, đưa Gia Lai trở thành địa phương có vùng nguyên liệu mì lớn nhất cả nước. Cây mì là nguồn thu nhập chính của nhiều gia đình, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số bởi dễ trồng, không kén đất, vốn đầu tư thấp… Đặc biệt, 2 năm trở lại đây, giá mì tăng cao, từ 2.500 đến 3.000 đồng/kg mì tươi giúp nhiều hộ có thu nhập khá.
Ông Võ Ngọc Châu-Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Krông Pa-cho biết: Diện tích mì hàng năm của huyện hơn 22.450 ha. Tuy nhiên, từ năm 2018 đến nay, bệnh khảm lá vi rút bùng phát làm giảm năng suất ảnh hưởng đến thu nhập của người dân và nguyên liệu sản xuất của các nhà máy chế biến trên địa bàn. Hiện có khoảng 388 ha mì vụ Đông Xuân 2021-2022 nhiễm bệnh khảm lá vi rút. Ủy ban nhân dân huyện và ngành Nông nghiệp triển khai nhiều giải pháp hướng dẫn người dân phòng trừ bệnh khảm lá vi rút hại mì. Huyện đã thành lập đoàn kiểm tra vận chuyển hom giống mì vào địa bàn, xuất kinh phí xây dựng mô hình giống sạch bệnh và kiên quyết không sử dụng hom giống HL-S11. “Khó khăn hiện nay là kinh phí mở các lớp tập huấn kỹ thuật cho người dân còn hạn chế và tập quán sản xuất mì gối vụ khiến tồn lưu mầm bệnh trên đồng ruộng, dễ lây lan ra diện rộng. Trong khi nguồn hom giống sạch bệnh để cung cấp cho người dân thì khá khan hiếm”-ông Châu chia sẻ.
 |
| Cây mì bị bệnh khảm lá vi rút tại huyện Ia Pa cho năng suất thấp. Ảnh: Nguyễn Diệp |
Trong khi đó, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Ia Pa Trần Văn Hùng cho hay: Huyện có khoảng 10.147 ha mì. Hàng năm, ngành Nông nghiệp thường xuyên mở các lớp tập huấn hướng dẫn kỹ thuật phòng trừ bệnh khảm lá vi rút hại mì cho người dân. Tuy nhiên, những năm gần đây, diện tích mì bị nhiễm bệnh trên địa bàn tăng mạnh, ảnh hưởng đến năng suất và thu nhập của người dân. Địa phương mong muốn Sở Nông nghiệp và PTNT cùng các nhà máy mì tìm nguồn hom giống sạch bệnh cung cấp cho người dân sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Đưa giống sạch bệnh vào sản xuất
Cơ cấu giống mì của tỉnh chủ yếu là KM94, KM419, KM140 và KM98-5, trong đó giống KM94 được trồng phổ biến, chiếm 39% tổng diện tích. Nguyên nhân của bệnh khảm lá vi rút hại mì là do người dân thường sử dụng hom giống cũ không đảm bảo chất lượng hoặc giống không rõ nguồn gốc. Đặc biệt, đây là bệnh chưa có thuốc đặc trị và chưa có hom giống mì sạch, kháng bệnh hoàn toàn dẫn đến lây lan trên diện rộng. Trước tình hình ấy, Sở Nông nghiệp và PTNT đã mời các địa phương và nhà máy chế biến tinh bột tìm giải pháp phát triển cây mì bền vững trong thời gian tới.
Ông Lâm Đức Chính-Phó Giám đốc Nhà máy chế biến tinh bột mì An Khê-cho biết: Năm 2021, Nhà máy đầu tư hơn 9 tỷ đồng mua hom giống mì, vôi, máy chuyên dùng trồng mì… cung cấp cho người dân các huyện phía Đông tỉnh và một số địa phương khác để phát triển vùng nguyên liệu. Ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với giá bảo hiểm thấp nhất 1.500 đồng/kg tươi. Tuy nhiên, bệnh khảm lá vi rút hại mì diễn biến phức tạp gây nhiều khó khăn. Để hạn chế, chúng tôi tiếp tục đồng hành cùng các địa phương trong vùng nguyên liệu, tìm những giống sạch bệnh cung cấp cho người dân sản xuất. Tập trung tuyên truyền người dân đưa cơ giới vào sản xuất nhằm tăng độ tơi xốp cho đất, giảm chi phí đầu tư…
 |
| Người dân huyện Phú Thiện bón phân chăm sóc cây mì. Ảnh: Nguyễn Diệp |
Còn ông Đoàn Thanh Trung-Phó Giám đốc Công ty cổ phần Nông sản Việt Nam (xã Pờ Tó, huyện Ia Pa) thông tin: Vùng nguyên liệu của Công ty hiện có hơn 10.000 ha tại huyện Ia Pa. Từ năm 2018-2021 đã có khoảng 7.000 ha nhiễm bệnh khảm lá vi rút. Vì vậy, chúng tôi rất cần nguồn hom giống sạch bệnh để duy trì vùng nguyên liệu. Nhà máy cam kết đồng hành cùng các sở, ngành và địa phương để làm sao có nguồn giống sạch bệnh cung cấp cho người dân sản xuất.
Liên quan vấn đề này, ông Đoàn Ngọc Có-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT-cho rằng: Năm 2021, bệnh khảm lá hại mì tăng đột biến lên hơn 13 ngàn ha. Vì vậy, nếu không xử lý triệt để sẽ gây thiệt hại rất lớn, ảnh hưởng đến vùng nguyên liệu của các nhà máy chế biến tinh bột mì. Sở đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt phòng trừ, kiên quyết không sử dụng những loại giống bị nhiễm bệnh nặng, nếu địa phương nào để người dân sử dụng thì phải chịu trách nhiệm. Bên cạnh đó, khuyến khích mở rộng giống mì kháng bệnh KM94, giảm dần diện tích bị nhiễm bệnh khảm lá cho đến khi có giống mới, kiểm soát chặt chẽ giống nhập vào địa bàn...
“Thời gian tới, từ nguồn vốn khuyến nông, khoa học và công nghệ… Sở sẽ phối hợp với các địa phương phía Đông và Đông Nam tỉnh xây dựng 8 mô hình trồng giống mì sạch và có khả năng kháng bệnh khảm lá vi rút tương đối tốt như KM94 và một số giống triển vọng khác. Trong đó ít nhất mỗi địa phương khoảng 50 ha để chủ động nguồn hom giống sạch bệnh. Bên cạnh đó, Sở đề nghị các nhà máy chế biến thu thập nguồn giống sạch bệnh, hỗ trợ một phần kinh phí cho các địa phương mua hóa chất xử lý bọ phấn trắng. Sắp tới các đơn vị trực thuộc Bộ Nông nghiệp và PTNT sẽ vào phối hợp với Sở và các nhà máy chế biến hỗ trợ nhân giống mì sạch bệnh cho người dân sản xuất”-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT thông tin thêm.
NGUYỄN DIỆP
In bài viết
.png)
