Vụ lúa Đông Xuân, toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long xuống giống được hơn 1,5 triệu ha, trong đó có 160.000 ha được nông dân và các doanh nghiệp sản xuất theo mô hình cánh đồng lớn, tập trung nhiều ở các tỉnh Kiên Giang, An Giang, Long An, Đồng Tháp và Sóc Trăng. Trong đó, cơ cấu giống lúa thơm, đặc sản, chất lượng cao chiếm khoảng 60% để phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu.
Ghi nhận của phóng viên báo Tin tức vào những ngày giữa tháng 3/2022, nông dân tỉnh An Giang đang tất bật thu hoạch lúa với năng xuất đạt gần 7 tấn/ha.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh An Giang, vụ lúa Đông Xuân 2021 - 2022, toàn tỉnh có 15 doanh nghiệp đăng ký liên kết tiêu thụ với tổng diện tích 115.100 ha, chiếm gần 50% diện tích lúa xuống giống; trong đó, Tập đoàn Lộc Trời với 105.000 ha, chiếm 91,22% tổng diện tích liên kết.
Ông Phan Thành Bắc, Chủ tịch HĐQT HTX Nông nghiệp Sơn Hòa (huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang) cho biết: “Trong 600 ha lúa của HTX thì giống lúa Lộc Trời 28 chiếm 60%, còn lại 40% là giống lúa OM18, Đài Thơm 8. Tất cả các loại lúa này đều được xuất đi châu Âu và Mỹ. Năm nay, năng suất vụ lúa Đông Xuân đạt hơn 6 tấn/ha và giá bán là 7.000 đồng/kg, tính ra nông dân cũng có lời nhưng lời không được nhiều do giá vật tư nông nghiệp, công thu hoạch tăng... dẫn đến làm tăng chi phí đầu tư, lợi nhuận bị giảm".
“Vụ lúa Đông Xuân 2021 - 2022, gia đình tôi trồng 9 ha giống lúa Lộc Trời 28, năng xuất đạt gần 6,8 tấn/ha và được Tập đoàn Lộc Trời thu mua vào là 7.000 đồng/kg. So với năm ngoái, 1 ha nông dân lời khoảng 20 triệu đồng thì năm nay chỉ lời khoảng 15 triệu đồng”, ông Dương Văn Tuyên (xã Vọng Đông, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang), chia sẻ.
Theo ông Tuyên, gia đình ông làm theo mô hình lúa xuất khẩu sang châu Âu cũng đã được 5 vụ, khi đã làm quen tay rồi thì không đến nỗi khó, chủ yếu là tuân thủ quy chuẩn và tránh sử dụng những chất cấm khi trồng. Đặc biệt, nông dân khi làm theo mô hình này sẽ được các doanh nghiệp ký kết hợp đồng bao tiêu để yên tâm sản xuất, không lo sợ đầu ra sản phẩm bị ế ẩm, mất giá.
Ông Nguyễn Duy Thuận, Tổng Giám đốc Tập đoàn Lộc Trời, cho biết: “Để gạo có thể xuất khẩu vào châu Âu thì có một số yêu cầu về quy trình trồng lúa, về truy xuất nguồn gốc, về đảm bảo chất lượng cuối cùng. Cho tới thời điểm này, Lộc Trời cung cấp trên 90% lượng lúa đủ tiêu chuẩn xuất khẩu vào châu Âu".
"Hiện nay, bà con nông dân chưa thể tuân thủ đủ yêu cầu và những nông dân có thể sản xuất theo tiêu chuẩn châu Âu lại chưa đạt được sản lượng để bán, nên không phải Lộc Trời hoặc Việt Nam không bán được gạo vào châu Âu mà do nông dân chưa đủ năng lực để sản xuất. Để mở rộng diện tích, đầu tiên nông dân phải quen với quy trình và phải tuân thủ quy trình. Lộc Trời cũng đã mua cao hơn 200 đồng/kg lúa nếu đạt chuẩn châu Âu để làm động lực cho nông dân, nhưng không phải nông dân nào cũng đủ tay nghề để làm việc này", ông Thuận chia sẻ thêm
Cũng theo ông Nguyễn Duy Thuận, khi chúng ta có mã số vùng trồng, có mô hình, có đơn hàng thì lúc đó sẽ thuyết phục nông dân khu vực này chỉ làm lúa xuất khẩu sang thị trường châu Âu, khu vực kia chỉ làm lúa xuất khẩu sang thị trường Mỹ hay khu vực chỉ làm để xuất khẩu sang Nhật... Mỗi thị trường có một quy chuẩn và ruộng đó phải tuân thủ quy chuẩn này liên tục thì mới càng ngày càng tăng điểm lên. Khi đạt thang điểm ở một mức nào đó, cứ ruộng lúa ở địa bàn này, ở mã số này là được đương nhiên vào châu Âu mà không phải kiểm định.
Theo ông Thuận, hiện nay, cơ giới hóa ở Đồng bằng sông Cửu Long gần như 100% đó là điều kiện cần để có thể sản xuất lớn, tuy nhiên điều kiện đủ để có thể phát huy hiệu quả của những đầu tư và cơ giới hóa đó là cơ giới hóa đồng bộ sẽ giúp tăng năng suất của lao động nông nghiệp tại Đồng bằng sông Cửu Long. "Theo tính toán của chúng tôi, nếu như cơ giới hóa đồng bộ thì năng suất lao động nông nghiệp sẽ tăng lên 7-10 lần, là cơ sở để giảm giá thành, không ảnh hưởng đến lợi nhuận của bà con nông dân", ông Thuận cho biết thêm.