Công nghiệp môi trường hướng đến xuất khẩu công nghệ, dịch vụ

Góp ý cho dự thảo, các đại biểu nhấn mạnh sự cần thiết phải xác định đúng và trúng các nhiệm vụ ưu tiên, đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển ngành công nghiệp môi trường tạo "sân chơi cho doanh nghiệp", có chính sách ưu đãi thuế, đất đai, giá thuê nhằm tạo động lực thực sự cho doanh nghiệp; hỗ trợ chuyển giao công nghệ, đầu tư sản xuất trong nước và nội địa hóa thiết bị; chỉ rõ bộ, ngành chủ trì, thời gian thực hiện, kết quả đầu ra bảo đảm khả thi, có trọng tâm, trọng điểm.

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng cần bổ sung các cơ chế, quy định nhằm huy động tổng hợp các nguồn lực: chi sự nghiệp, đầu tư công, xã hội hóa, ODA, FDI.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho rằng, cần tham khảo kinh nghiệm quốc tế trong việc xây dựng khu công nghiệp chuyên về tái chế, công nghệ nước hoặc xử lý rác thải; bổ sung nhóm nhiệm vụ phát triển công nghiệp xử lý chất thải xây dựng, nông nghiệp và tái chế pin mặt trời…

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Công Thương rà soát, xác lập mục tiêu cụ thể và lộ trình triển khai rõ ràng cho từng giai đoạn phát triển công nghiệp môi trường.

Theo đó, đến năm 2025, ngành công nghiệp môi trường cần trở thành lĩnh vực kinh tế quan trọng, đóng vai trò chiến lược trong xử lý các thách thức môi trường và hướng tới xuất khẩu công nghệ, sản phẩm, dịch vụ.

Chương trình cũng cần phân vai rõ ràng, giao nhiệm vụ cụ thể trong nghiên cứu, sản xuất, đầu tư, ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn. Đồng thời, xác định rõ danh mục công nghệ ưu tiên phát triển giai đoạn 2025 - 2030, gồm: Công nghệ điện rác; xử lý nước thải đô thị/công nghiệp; vật liệu xây dựng tái chế; tái chế chất thải từ năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió); hệ thống quan trắc môi trường; nhựa sinh học, vật liệu xanh... Mỗi danh mục cần phân nhóm nhập khẩu có điều kiện, khuyến khích sản xuất trong nước, bắt buộc chuyển giao công nghệ.

"Các mục tiêu phải gắn với năng lực công nghệ trong nước, từ mức nhập khẩu từng phần đến làm chủ hoàn toàn, giảm dần phụ thuộc vào thiết bị ngoại nhập", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Nhấn mạnh vai trò chủ đạo của doanh nghiệp tư nhân, Phó Thủ tướng lưu ý, những lĩnh vực có chi phí cao, rủi ro lớn hoặc chưa có doanh nghiệp tư nhân đủ năng lực thì khu vực công cần đi trước mở đường như xử lý chất thải nguy hại, phát triển vật liệu thân thiện môi trường, quan trắc môi trường quy mô lớn, công nghệ tái chế rác thải điện gió, điện mặt trời...

Các doanh nghiệp nhà nước trong lĩnh vực năng lượng, xây dựng, công nghiệp cần được giao thực hiện các dự án mẫu về công nghiệp môi trường để làm cơ sở nhân rộng trên toàn quốc.

Ngoài ra, cần thúc đẩy mô hình hợp tác công - tư, xây dựng trung tâm công nghiệp môi trường quốc gia nhằm tập trung nguồn lực nghiên cứu, chuyển giao và đổi mới sáng tạo.