Mở ra cơ hội tiếp cận chính sách an sinh bền vững cho lao động tự do

Mức đóng thấp nhất là 585.000 đồng/tháng

Theo Luật BHXH năm 2014 (hiện đã hết hiệu lực), chủ hộ kinh doanh cá thể không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà thuộc diện tham gia BHXH tự nguyện nếu có nhu cầu. Tuy nhiên, từ ngày 1/7/2025 khi Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực, thay thế Luật BHXH 2014 thì chủ hộ kinh doanh cá thể có đăng ký kinh doanh theo quy định của Chính phủ (trừ trường hợp đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ Luật Lao động) thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH.

Căn cứ đóng, mức đóng và phương thức đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh cá thể như sau: Về mức đóng và căn cứ đóng, theo quy định, mức đóng hằng tháng tính theo tỷ lệ % tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc, bằng 3% vào quỹ ốm đau và thai sản, 22% vào quỹ hưu trí và tử tuất.

Chủ hộ kinh doanh được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng; mức tham chiếu hiện nay bằng mức lương cơ sở (2.340.000 đồng/tháng).

Vì vậy, mức đóng hiện tại của chủ hộ, cụ thể: Mức đóng BHXH bắt buộc thấp nhất là 585.000 đồng/tháng (25% x 2.340.000 đồng/tháng). Mức đóng BHXH bắt buộc cao nhất hiện nay là 11.700.000 đồng/tháng (25% x 20 lần x 2.340.000 đồng/tháng. Mức đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh cá thể sẽ thay đổi tùy theo mức tham chiếu (tại thời điểm tháng 7/2025 mức tham chiếu bằng mức lương cơ sở).

Về phương thức đóng, chủ hộ có thể lựa chọn phương thức đóng linh hoạt hằng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần tùy theo nhu cầu.

Đảm bảo quyền lợi của chủ hộ kinh doanh cá thể đã tham gia BHXH bắt buộc trước đây

Quyền lợi BHXH đối với chủ hộ kinh doanh cá thể đã có quá trình đóng BHXH bắt buộc được giải quyết đảm bảo đúng quy định. Cụ thể, theo Nghị quyết số 78/2025/UBTVQH15 ngày 19/5/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc ghi nhận thời gian đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh đã tham gia trước ngày Luật BHXH số 41/2024/QH15 có hiệu lực thi hành (trước ngày 1/7/2025), quy định như sau:

Ghi nhận thời gian chủ hộ kinh doanh đã đóng BHXH bắt buộc trước ngày 1/7/2025 để làm căn cứ giải quyết chế độ BHXH theo quy định của pháp luật về BHXH.

Chủ hộ kinh doanh đã đủ điều kiện hưởng chế độ BHXH trước ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành thì được giải quyết hưởng chế độ BHXH kể từ ngày đủ điều kiện hưởng chế độ BHXH theo quy định.

Thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ quy định nêu trên xác nhận thời gian chủ hộ kinh doanh đã đóng BHXH bắt buộc trước ngày 1/7/2025 và giải quyết chế độ BHXH phát sinh theo đúng quy định của pháp luật.

Quy định này có hiệu lực đồng nghĩa với việc trên cả nước sẽ có khoảng 3.539 chủ hộ kinh doanh cá thể thuộc diện được ghi nhận thời gian đã đóng BHXH bắt buộc để làm căn cứ giải quyết chế độ BHXH theo quy định của pháp luật về BHXH.

Trước đó, để giải quyết đảm bảo quyền lợi BHXH đối với chủ hộ kinh doanh cá thể đã có quá trình đóng BHXH bắt buộc, BHXH Việt Nam đã có các văn bản gửi các Bộ, cơ quan thẩm quyền để báo cáo, đề xuất giải quyết đối với chủ hộ kinh doanh cá thể đã đóng BHXH bắt buộc nhằm đảm bảo quyền lợi cho người tham gia, thụ hưởng chính sách.

Ngọc Diệp