Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) đã và đang đóng vai trò chủ lực trong việc khẳng định giá trị của các sản phẩm nông thôn.
Sản phẩm OCOP không ngừng đổi mới, sáng tạo
Mỗi sản phẩm OCOP được xem là “sứ giả văn hóa” của một địa phương, mang đặc trưng truyền thống văn hóa của một vùng đất cụ thể, thể hiện truyền thống, phong tục, tập quán sinh hoạt của người dân. Người dân trong quá trình mua sắm sản phẩm sẽ có thêm thông tin về những điểm đặc biệt từ nguồn nguyên liệu, quá trình chế biến, sản xuất và thậm chí là cả giá trị văn hóa tinh thần.
Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm - OCOP” được khởi xướng từ năm 2018, bắt nguồn từ nhu cầu thực tiễn của hàng chục triệu nông dân: “Làm sao để nông sản, sản phẩm làng nghề truyền thống không chỉ bán ra chợ quê mà có thể bước vào những thị trường khó tính, mang lại giá trị gia tăng cao, gìn giữ bản sắc mà vẫn phù hợp quy luật thị trường hiện đại”.
OCOP không chỉ là một dự án hỗ trợ sản xuất đơn lẻ mà là mô hình phát triển kinh tế nông thôn toàn diện, đặt trọng tâm vào phát huy nội lực cộng đồng, gắn với quản trị theo chuỗi giá trị. Người dân, hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ được trao quyền tự chủ từ sản xuất, chế biến, tiêu thụ cho đến xây dựng thương hiệu.
Sau gần một thập kỷ, OCOP đã cho thấy sức sống bền bỉ, tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao giá trị sản xuất dựa trên bản sắc vùng miền. Tính đến tháng 7/2025, cả nước đã ghi nhận 17.068 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, thuộc về 9.195 chủ thể OCOP, trong đó có 126 sản phẩm đạt chuẩn 5 sao cấp quốc gia.
Nhiều sản phẩm đã đáp ứng được các tiêu chuẩn về chất lượng, an toàn thực phẩm, cùng với mẫu mã, bao bì đa dạng và thân thiện với môi trường, phù hợp yêu cầu thị trường.
Hàng nghìn hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ đã mạnh mẽ chuyển từ hộ sản xuất manh mún sang sản xuất quy mô, tiếp cận tiêu chuẩn quốc tế, mở rộng thị trường nội địa và xuất khẩu. Từ những món đặc sản tưởng chỉ để làm quà biếu, OCOP đã “chắp cánh” cho chè Tân Cương, cà phê Buôn Ma Thuột, cá thát lát U Minh, mắm tôm chua Huế, miến dong Na Rì,… chinh phục nhiều thị trường khó tính trên thế giới.
OCOP không chỉ dừng ở khía cạnh kinh tế mà còn là cách để gìn giữ di sản văn hóa, lan tỏa giá trị cộng đồng và tạo sinh kế bền vững. Mỗi sản phẩm OCOP mang theo những câu chuyện của vùng đất, của cộng đồng, của bàn tay lao động cần mẫn - điều mà các sản phẩm công nghiệp đại trà khó có được.
Dù chưa có số liệu thống kê chính xác, nhưng ước tính có hàng nghìn trên tổng số 17.038 sản phẩm OCOP đã được xuất khẩu. Bởi toàn bộ 126 sản phẩm 5 sao và gần 300 sản phẩm tiềm năng 5 sao đều có hoạt động xuất khẩu. Ngoài ra ở nhiều địa phương, sản phẩm OCOP 4 sao, 3 sao cũng có hoạt động xuất khẩu.
Sản phẩm OCOP được xuất khẩu qua 2 kênh chính là xuất khẩu chính ngạch qua các hợp đồng thương mại và xuất khẩu tại chỗ thông qua khách du lịch quốc tế mua hàng trực tiếp.
Thực tế, chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) đã và đang đóng vai trò chủ lực trong việc khẳng định giá trị của các sản phẩm nông thôn, giúp các sản phẩm từ khắp mọi miền Tổ quốc, không chỉ đến gần hơn với người tiêu dùng trong nước mà còn vươn ra thị trường quốc tế. Các sản phẩm OCOP không chỉ mang nét đặc trưng về văn hóa và truyền thống mà còn đạt tiêu chuẩn chất lượng cao, phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng trong nước và quốc tế.
Cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam ngày càng hướng tới xây dựng các sản phẩm theo tiêu chuẩn OCOP. Điều này đã tác động tích cực đến phát triển kinh tế nông thôn, góp phần chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ sang sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị, theo tiêu chuẩn, quy chuẩn, có truy xuất nguồn gốc và theo nhu cầu thị trường; khơi dậy tiềm năng đất đai, sản vật, lợi thế so sánh, đặc biệt là các giá trị văn hóa vùng, miền để hình thành các sản phẩm OCOP tích hợp. Nhiều sản phẩm OCOP được đổi mới, sáng tạo để nâng cao chất lượng, tiếp cận thị trường xuất khẩu hướng đến cả những thị trường khó tính, có giá trị cao.
Cốm tươi Mễ Trì được làm từ những hạt lúa nếp cái hoa vàng non và thu hoạch vào thời điểm lúa “chín sữa”.
Chỉ ví dụ nhiều sản phẩm OCOP của Hà Nội đã trinh phục nhiều người tiêu dùng như như: Cốm Mễ Trì, sữa Ba Vì, lụa tơ tằm Mỹ Đức, mây tre đan Phú Vinh, tranh thêu Quất Động, gốm sứ Bát Tràng, sơn mài Hạ Thái… Riêng Hà Nội đã đánh giá, phân hạng được 3.317 sản phẩm OCOP (là địa phương dẫn đầu và chiếm 21,3% của cả nước), trong đó có 6 sản phẩm 5 sao, 22 sản phẩm tiềm năng 5 sao, 1.571 sản phẩm 4 sao và 1.718 sản phẩm 3 sao.
Hà Nội xác định OCOP không chỉ là sản phẩm nông thôn, mà còn là sản phẩm văn hóa, là cầu nối giữa truyền thống và hiện đại, giữa bản sắc và hội nhập. Khi hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, OCOP không chỉ dừng lại ở quy mô làng xã mà sẽ tiếp tục vươn ra tới thị trường khu vực và quốc tế.
Các mặt hàng đạt chứng nhận OCOP ngày càng đa dạng như: Chè, cà phê, hàng lưu niệm, các sản phẩm dược liệu, trầm hương, tinh dầu, tinh bột nghệ, các loại thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm sấy khô, tổ yến, các sản phẩm làm đẹp như dầu gội đầu, dầu xả, serum,...
Với lợi thế và tiềm năng đa dạng về tài nguyên thiên nhiên, khí hậu và văn hoá đặc trưng…, Việt Nam không chỉ thành công về xuất khẩu nông sản thế mạnh, mà còn là một quốc gia có nhiều các sản phẩm đặc sản, sản vật mang giá trị văn hóa địa phương, thể hiện rõ nét nhất là hình ảnh các sản phẩm OCOP Việt Nam.
Diện mạo mới từ các nông sản "khoác lên mình" thương hiệu OCOP
Những năm qua, các sản phẩm nông sản trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã “khoác lên mình” diện mạo mới. Từ bao bì, nhãn mác đến chất lượng sản phẩm đều được nâng cao, góp phần đưa nông sản địa phương bước ra thị trường rộng lớn. Kết quả đó có được là nhờ sự đóng góp không nhỏ của các hợp tác xã (HTX) trong việc tham gia chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP).
Sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh chủ yếu nhỏ lẻ, manh mún, tuy nhiên, thời gian qua, thông qua mô hình HTX, nhiều hộ dân đã tập hợp liên kết cùng nhau phát triển sản xuất. Cùng đó, các HTX còn tích cực tham gia chương trình OCOP, đưa sản phẩm vươn xa.
Sản phẩm OCOP na Chi Lăng được gắn mã QR code để thuận lợi cho truy xuất nguồn gốc.
Được thành lập tháng 6/2021, HTX Dịch vụ và sản xuất nông nghiệp Đồng Bành, xã Chi Lăng đã tận dụng lợi thế và ứng dụng khoa học kỹ thuật để phát triển sản phẩm na Chi Lăng với tổng diện tích trên 34 ha. Cuối năm 2021, được tiếp cận chương trình OCOP thông qua các hội nghị tập huấn, anh Hứa Quốc Công, Giám đốc HTX đã có ý tưởng đăng ký sản phẩm na của HTX tham gia chương trình OCOP. Anh Công cho biết: Để tham gia chương trình OCOP, HTX đã chủ động ứng dụng kỹ thuật chăm sóc na theo tiêu chuẩn VietGAP để nâng cao chất lượng sản phẩm; chú trọng việc thiết kế logo, mẫu mã bao bì sản phẩm... Nhờ đó, hết năm 2021, HTX có sản phẩm na Chi Lăng đạt OCOP 3 sao và đạt OCOP 4 sao năm 2022.
Anh Công chia sẻ: Việc tham gia chương trình OCOP giúp HTX khẳng định được chất lượng sản phẩm, giá cả ổn định và được người tiêu dùng đón nhận, thị trường tiêu thụ được mở rộng khắp các tỉnh, thành trong cả nước và được đưa vào hệ thống siêu thị tại Hà Nội. Khoảng 3 năm trở lại đây, sản lượng na của HTX đạt khoảng 200 tấn, giá trị đạt khoảng 7 tỷ đồng.
Tương tự HTX trên, HTX Dịch vụ vận tải Ba Sơn, xã Ba Sơn cũng chủ động sản xuất sản phẩm mắc ca đáp ứng tiêu chí để tham gia chương trình OCOP. Cùng đó, đầu năm 2024, HTX được Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cao Lộc (cũ) hỗ trợ thiết kế logo, mã vạch truy xuất nguồn gốc sản phẩm hạt mắc ca với tên gọi “Hạt macca Hải Đăng” và làm hồ sơ tham gia đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP. Kết quả, sản phẩm hạt mắc ca Hải Đăng của HTX đã đạt OCOP 3 sao. Sau khi đạt OCOP, sản phẩm có bao bì, nhãn mác và tem truy xuất nguồn gốc và được người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn. Trung bình mỗi năm, HTX sản xuất khoảng 4 tấn hạt mắc ca thành phẩm, giá trị đạt gần 1 tỷ đồng, giúp tạo việc làm thường xuyên cho 4 đến 5 lao động tại địa phương. Ông Hà Văn Cán, Giám đốc HTX cho biết: Nhận thấy hiệu quả khi tham gia chương trình OCOP, thời gian tới, HTX tiếp tục ứng dụng khoa học kỹ thuật vào trồng, chăm sóc mắc ca, tập trung cải tiến bao bì sản phẩm, đáp ứng nhu cầu của khách hàng, đồng thời là điều kiện để HTX nâng sao OCOP.
Xác định Chương trình OCOP có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế khu vực nông thôn, những năm qua, các cấp, ngành chuyên môn trên địa bàn tỉnh đã chú trọng triển khai thực hiện. Theo đó, tính riêng từ năm 2024 đến nay, toàn tỉnh đã tổ chức trên 110 hội nghị tuyên truyền về cơ chế chính sách của nhà nước về phát triển kinh tế nông thôn và chương trình OCOP cho trên 4.400 lượt người tham gia... Qua đó, nâng cao nhận thức, thúc đẩy các tổ chức kinh tế tích cực tham gia chương trình.
Bên cạnh công tác tuyên truyền, tập huấn, thời gian qua, ngành chuyên môn, các đơn vị liên quan đã hỗ trợ tem, nhãn mác cho các chủ thể tham gia chương trình OCOP, trong đó có các HTX. Đơn cử, từ năm 2024 đến nay, toàn tỉnh đã hỗ trợ trên 25.710 tem truy xuất nguồn gốc, hơn 63.700 bao bì các loại, trên 22.700 tem, nhãn dán... Ngoài ra, còn hỗ trợ cấp giấy chứng nhận VietGAP, hỗ trợ đăng ký chất lượng an toàn thực phẩm, thiết kế bao bì, logo... cho các sản phẩm tham gia chương trình OCOP.
Tính đến nay, toàn tỉnh có 231 sản phẩm được đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP từ 3 – 4 sao, trong đó, có 159 sản phẩm OCOP còn thời hạn theo quy định. Số lượng và cơ cấu chủ thể có sản phẩm được đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP là 126 chủ thể, trong đó có 50 chủ thể là HTX (chiếm gần 40%).
Cùng với sự hỗ trợ của ngành chuyên môn, các HTX đã chủ động tham gia chương trình OCOP, qua đó, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm, khẳng định vị thế và sức cạnh tranh của HTX trên thị trường. Thời gian tới, để các HTX phát huy vai trò tham gia chương trình OCOP hiệu quả, ngành chuyên môn tiếp tục triển khai các cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ các HTX phát triển.
Sản phẩm OCOP cần được cạnh tranh bằng giá trị văn hóa khi tiếp cận thị trường
Mặc dù đạt nhiều thành tựu nhưng phát triển sản phẩm OCOP vẫn còn nhiều hạn chế. Phần lớn các chủ thể OCOP là doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN), hợp tác xã hoặc hộ sản xuất, còn yếu về khả năng ứng dụng công nghệ thông tin, thiếu nhân lực chuyên môn, và chưa nắm rõ quy trình giao dịch trên sàn thương mại điện tử xuyên biên giới.
Những khó khăn mà sản phẩm OCOP đang đối diện khi bước ra thị trường quốc tế. Trong đó có thách thức về việc chưa đồng bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn nhãn điện tử, khả năng thích ứng với xu hướng tiêu dùng hiện đại, đặc biệt là yêu cầu minh bạch hóa thông tin, khả năng kiểm chứng trực tuyến của khách hàng quốc tế.
Hà Nội có trên 100 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP, trong số đó có trên 20 điểm OCOP gắn với du lịch, làng nghề.
Việc “số hóa” sản phẩm địa phương và xây dựng chiến lược số hóa bền vững được coi là giải pháp then chốt để OCOP Việt Nam giữ vững lợi thế cạnh tranh trong kỷ nguyên thương mại số. Chuyển đổi số không chỉ giúp cắt giảm chi phí, mà còn rút ngắn khoảng cách, tăng tốc xử lý đơn hàng và mở rộng tệp khách hàng toàn cầu.
Bên cạnh đó, người tiêu dùng giờ không chỉ mua sản phẩm, mà mua cả triết lý: Ai làm, làm như thế nào, và mang lại điều gì cho cộng đồng. Đó là lý do vì sao, để OCOP có thể đi xa ra thế giới, cần những chiến lược bài bản từ gốc – bắt đầu từ chính những chủ thể nhỏ bé nhất, đang ngày đêm giữ gìn hồn cốt làng quê, "thổi" vào các sản phẩm OCOP.
Với lợi thế và tiềm năng đa dạng về tài nguyên thiên nhiên, khí hậu và văn hoá đặc trưng…, Việt Nam không chỉ thành công về xuất khẩu nông sản thế mạnh, mà còn là một quốc gia có nhiều bản sắc với các sản phẩm đặc sản, sản vật và làng nghề truyền thống, mang giá trị văn hóa địa phương, thể hiện rõ nét nhất là hình ảnh các sản phẩm OCOP Việt Nam. Đó là những sản phẩm thể hiện giá trị, tinh hoa văn hóa Việt Nam qua từng câu chuyện sản phẩm, ở đó thể hiện những khát vọng, hình ảnh của người nông dân gắn với từng miền quê Việt Nam.
Sản phẩm OCOP đã từng bước tiếp cận thị trường, khơi dậy tiềm năng, lợi thế các vùng miền để phát triển kinh tế nông thôn. Đây cũng là thời điểm cần phải thay đổi mạnh mẽ hơn, khẳng định những giá trị văn hóa Việt Nam qua từng sản phẩm OCOP để hướng đến thị trường xuất khẩu.
Có thể thấy, Chương trình OCOP đã có những tác động tích cực, đậm nét đến phát triển kinh tế nông thôn, như: Chương trình OCOP đã góp phần thay đổi về tổ chức sản xuất ở khu vực nông thôn theo hướng liên kết chuỗi giá trị, khơi dậy tiềm năng đất đai, sản vật, lợi thế so sánh của địa phương.
Sản phẩm OCOP đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng, an toàn thực phẩm; có mẫu mã, bao bì đa dạng và thân thiện với môi trường, phù hợp yêu cầu của thị trường; góp phần tạo thêm việc làm, thúc đẩy hướng đi về phát triển sinh kế ở những vùng đặc biệt khó khăn và các nhóm yếu thế như đồng bào dân tộc thiểu số, phụ nữ. Chương trình OCOP giúp các chủ thể chủ động trong phát triển thị trường, mở rộng kênh phân phối, mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Sản phẩm OCOP là giá trị, bản sắc Việt Nam, sản phẩm OCOP cần được cạnh tranh bằng giá trị văn hóa khi tiếp cận thị trường. Người tiêu dùng không chỉ mua sản phẩm mà mua “câu chuyện tạo ra sản phẩm”, do vậy, câu chuyện càng đặc biệt thì giá cả càng khác biệt, càng dễ truyền thông và quảng bá sản phẩm đến thị trường.
Vì thế, câu chuyện cần phải được xây dựng bằng các giá trị khác biệt về văn hóa, tri thức bản địa, phải được thể hiện trên bao bì, nhãn mác; câu chuyện không chỉ tạo cảm xúc cho người tiêu dùng, mà còn nâng cao niềm tự hào về quê hương, xứ sở. Đó phải là yếu tố tiên quyết và là khát vọng để các chủ thể xây dựng và hoàn thiện sản phẩm OCOP.
Bên cạnh đó, chủ thể OCOP cần phải chuẩn bị và sẵn sàng về hành trang để hội nhập, bên cạnh những yêu cầu về tiêu chuẩn, chất lượng, an toàn thực phẩm, năng lực và sự chủ động thương mại, các yêu cầu để tham gia vào chuỗi phân phối (xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu, năng lực logistic, ...), các chủ thể OCOP cần linh hoạt, sáng tạo trong xây dựng và thiết kế sản phẩm, đó là câu chuyện về bao bì, cách đóng gói phù hợp với từng đối tượng khách hàng và yêu cầu của thị trường.
Cùng với đó, các chủ thể OCOP cần thay đổi tư duy, thói quen thương mại, đó là uy tín, là trách nhiệm đối với đối tác và người tiêu dùng.
Cuối cùng, một trong những điểm nổi bật của Chương trình OCOP tại Việt Nam là luôn gắn với xây dựng nông thôn mới và xóa đói giảm nghèo, có sự hỗ trợ ngân sách nhà nước, nâng cao tri thức, hiện đại hóa nông thôn.
Trong mô hình OCOP, người nông dân vẫn là lực lượng chủ chốt, nhưng cần gắn kết với doanh nghiệp, nhà khoa học để phát triển sản phẩm hàng hóa, chuyển giao công nghệ, giống mới, phân bón, kỹ thuật canh tác hữu cơ và sinh thái.
OCOP đã, đang và sẽ tiếp tục là “tài sản mềm” đặc biệt của Việt Nam, một nguồn lực tri thức, kinh nghiệm và sáng kiến mà Việt Nam sẵn sàng đóng góp để cùng bạn bè quốc tế giải bài toán phát triển nông thôn, gìn giữ bản sắc văn hóa và nâng tầm giá trị nông sản trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Chương trình OCOP đã trở thành đòn bẩy quan trọng để hàng nghìn sản phẩm nông nghiệp đặc sản, làng nghề của Việt Nam vươn ra thị trường, từ chợ quê đến sàn thương mại điện tử, từ gian hàng hội chợ trong nước đến những container xuất ngoại.
Hình thành chuỗi liên kết bền vững
Từ những nguyên liệu quen thuộc của địa phương, nhiều doanh nghiệp và hợp tác xã ở các xã phía Bắc tỉnh Thái Nguyên đã mạnh dạn đầu tư công nghệ, xây dựng vùng nguyên liệu, từng bước đưa sản phẩm trở thành hàng hóa có giá trị cao. Chương trình “Mỗi xã, phường một sản phẩm” (OCOP) đã tạo động lực để các mô hình sản xuất phát triển, hình thành chuỗi liên kết bền vững, góp phần nâng tầm thương hiệu sản phẩm.
Công ty CP Công nghệ Dược liệu Bắc Hà (ở phường Bắc Kạn) là đơn vị tiên phong trong việc phát huy tiềm năng dược liệu, góp phần nâng cao giá trị nông sản địa phương. Từ năm 2018, Công ty đã đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe với dây chuyền công nghệ hiện đại.
Đội ngũ quản lý được đào tạo chuyên sâu ở nước ngoài, cùng hệ thống máy móc tiên tiến, giúp công suất đạt 900 nghìn đến 1,2 triệu sản phẩm/năm, trong đó tiêu thụ ổn định 500-600 nghìn sản phẩm trong nước. Công ty hiện đóng bảo hiểm cho gần 20 lao động thường xuyên và tạo việc làm thời vụ cho 50-100 người.
Công ty đã xây dựng vùng nguyên liệu 10ha nghệ nếp bản địa, làm cơ sở phát triển các sản phẩm ứng dụng công nghệ Nano. Đến nay, Công ty có 11 sản phẩm OCOP từ 3-5 sao, trong đó có 3 sản phẩm đạt 5 sao cấp quốc gia, gồm: Vicumax Limited Nano Curcumin, Vicumax Nano Curcumin và Vicumax Mật ong Nano Curcumin.
Sản phẩm của Công ty đã được trưng bày tại 8 kỳ họp Quốc hội liên tiếp, khẳng định uy tín và chất lượng. Sau hơn 10 năm hoạt động, Công ty đã góp phần nâng tầm giá trị dược liệu địa phương, lan tỏa thương hiệu OCOP, đồng thời đóng góp thiết thực cho phát triển kinh tế và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Bà Nguyễn Thị Lê, Phó Giám đốc Công ty, cho biết: Sau hơn 10 năm nghiên cứu và phát triển, Công ty đã hình thành chuỗi liên kết từ cây nông sản, cây dược liệu, qua đó nâng cao giá trị sản phẩm. Mục tiêu sắp tới là mở rộng thêm nhiều sản phẩm đạt chuẩn OCOP 5 sao, hướng tới chất lượng, sự ghi nhận của thị trường và phát triển bền vững.
Từ mô hình của Công ty CP Công nghệ Dược liệu Bắc Hà có thể thấy rõ xu hướng khai thác và phát huy tiềm năng dược liệu địa phương đang ngày càng lan tỏa.
Tại phường Đức Xuân, Công ty TNHH Hà Diệp cũng là một trong những doanh nghiệp được nhiều người biết tới. Cách đây 5 năm, nhận thấy tiềm năng của cây chè hoa vàng, Công ty TNHH Hà Diệp đã nghiên cứu, đưa loại cây này vào sản xuất hàng hóa.
Công ty đã phối hợp với chuyên gia đánh giá thổ nhưỡng, khí hậu phù hợp và liên kết với người dân để phát triển vùng nguyên liệu hơn 15ha. Bên cạnh đó, Công ty được hỗ trợ hạ tầng, trang thiết bị hiện đại, góp phần nâng cao chất lượng và mẫu mã sản phẩm. Nổi bật trong số đó là trà hoa vàng nguyên bông, giữ nguyên hình dạng, màu sắc sau sấy và bảo toàn hàm lượng vi chất quý.
Sơ chế trà hoa vàng tại Công ty TNHH Hà Diệp.
Hiện nay, Công ty TNHH Hà Diệp có 7 sản phẩm OCOP, gồm 3 sản phẩm đạt hạng 4 sao (Trà hoa vàng nguyên bông, Trà hoa vàng túi lọc, Trà nụ vối), 2 sản phẩm đạt hạng 3 sao (Măng khô, Mật ong hoa rừng). Các sản phẩm trà hoa vàng đã có mặt tại nhiều trung tâm thương mại lớn và được người tiêu dùng ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước ưa chuộng.
Bà Hà Minh Đợi, Giám đốc Công ty TNHH Hà Diệp, cho biết: Trà hoa vàng là sản phẩm quý hiếm, vừa có giá trị thẩm mỹ, vừa đòi hỏi chất lượng cao. Để đáp ứng yêu cầu đó, Công ty đã mạnh dạn đầu tư hệ thống máy móc và công nghệ hiện đại, nhờ vậy sản phẩm luôn giữ được chất lượng ổn định và ngày càng chinh phục thị trường.
Hiện nay, các doanh nghiệp và HTX tại các xã phía Bắc của tỉnh có 245 sản phẩm OCOP từ 3-5 sao, trong đó có 4 sản phẩm 5 sao cấp quốc gia, 21 sản phẩm 4 sao và 220 sản phẩm 3 sao.
Nổi bật trong số này là miến dong Tài Hoan của HTX Tài Hoan - sản phẩm OCOP 5 sao đầu tiên của khu vực đã xuất khẩu sang Cộng hòa Séc; rượu men lá Bằng Phúc của HTX Rượu men lá Thanh Tâm đang từng bước tiếp cận thị trường Nhật Bản; tinh bột nghệ nếp đỏ, nếp đen của HTX Nông nghiệp Tân Thành đạt OCOP 4 sao, bao tiêu nguyên liệu cho hơn 400 hộ dân và tạo việc làm ổn định.
Những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp và HTX đã đầu tư máy móc, cải tiến mẫu mã, áp dụng công nghệ hiện đại, thân thiện môi trường; đồng thời, đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử và tham gia hội chợ trong, ngoài nước. Những nỗ lực này vừa nâng tầm sản phẩm địa phương, vừa góp phần nâng cao thu nhập cho người dân vùng cao…
Nhờ ý chí, sự sáng tạo và đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp, chương trình OCOP đã trở thành động lực thúc đẩy kinh tế nông thôn; góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa và xây dựng thương hiệu địa phương. Các doanh nghiệp và HTX phía Bắc tỉnh Thái Nguyên đang tiếp tục nỗ lực đưa sản phẩm truyền thống vươn xa, hướng tới tương lai phát triển thịnh vượng và bền vững.
Chuyển đổi số - bước đột phá để sản phẩm OCOP "cất cánh"
Theo nhận định của các chuyên gia, nhà quản lý, sản phẩm OCOP không chỉ là hàng hóa, mà còn là tinh hoa của các vùng miền. Do vậy, chuyển đổi số chính là bước đột phá, đưa tinh hoa ấy đến với đông đảo người tiêu dùng trong nước và vươn mạnh ra thị trường quốc tế…
Hội chợ xúc tiến thương mại nông nghiệp, sản phẩm OCOP năm 2025 thu hút đông đảo người dân quan tâm mua sắm.
Theo thống kê của Bộ Công Thương, sau hơn 7 năm triển khai, Chương trình OCOP đã đóng vai trò chủ lực trong việc khẳng định giá trị của các sản phẩm nông thôn. Các sản phẩm OCOP mang nét đặc trưng về văn hóa và truyền thống, ngày càng tiệm cận tiêu chuẩn chất lượng cao, phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng trong nước và quốc tế.
Chương trình OCOP trở thành nền tảng quan trọng thúc đẩy kinh tế vùng miền, góp phần khơi dậy nội lực cộng đồng và nâng tầm hàng chục nghìn sản phẩm truyền thống theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại…
Tuy nhiên, việc phát triển sản phẩm OCOP vẫn còn những hạn chế. Các doanh nghiệp OCOP chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là hợp tác xã. Một trong những rào cản là khả năng ứng dụng công nghệ thông tin chưa phổ biến, thiếu nhân lực có trình độ chuyên môn, chưa nắm bắt rõ quy trình, quy định để giao dịch trên sàn thương mại điện tử…
Theo ông Phương Đình Anh, Phó Chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết, với quy mô sản xuất nhỏ, sản phẩm OCOP không thể cạnh tranh bằng số lượng mà cần tập trung vào chiều sâu văn hóa. Theo đó, cần truyền tải những giá trị văn hóa bản địa, những câu chuyện sống động gắn liền với mỗi dân tộc, mỗi vùng miền vào trong từng sản phẩm OCOP.
Thời gian qua, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) đã phối hợp cùng Alibaba.com triển khai chương trình Vietnam Pavilion - gian hàng quốc gia trực tuyến trên nền tảng Alibaba.com đồng hành cùng hơn 200 doanh nghiệp OCOP trong đào tạo, thiết kế gian hàng và kết nối thị trường quốc tế. Nhờ đó, nhiều doanh nghiệp Việt Nam dần nâng cao kỹ năng số và vươn mạnh ra thị trường toàn cầu.
Tương tự, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương), cũng nhận định: Chuyển đổi số không chỉ giúp doanh nghiệp, chủ thể OCOP cắt giảm chi phí, mà còn rút ngắn khoảng cách, tăng tốc xử lý đơn hàng và mở rộng tệp khách hàng toàn cầu.
Thời gian qua, Cục Xúc tiến thương mại đã tập trung nghiên cứu, triển khai và điều chỉnh nhiều hoạt động xúc tiến thương mại phù hợp với tình hình thực tiễn; phối hợp với các đối tác trong nước và quốc tế tiến hành các hoạt động nhằm đồng hành hiệu quả nhất với các doanh nghiệp. Việc hỗ trợ doanh nghiệp số hóa các kênh phát triển thị trường trong tình hình mới đang là ưu tiên hàng đầu…
Bà Nguyễn Thị Phương Uyên, Giám đốc Marketing Alibaba.com tại Việt Nam, cho biết: Rào cản lớn để sản phẩm OCOP lên sàn thương mại điện tử chính là hạn chế về tư duy và kỹ năng số. Câu chuyện về sản phẩm còn nghèo nàn, mô tả đơn sơ, hình ảnh chưa chuyên nghiệp… dù nhiều sản phẩm rất chất lượng và giàu bản sắc. Cùng với đó là việc nhiều chủ thể chưa biết cách thể hiện sản phẩm bằng “ngôn ngữ quốc tế” nên chưa tiếp cận rộng rãi với thị trường nước ngoài.
Ông Nguyễn Khánh Toàn, đại diện TikTok Việt Nam cũng chia sẻ: Với lợi thế về công nghệ, hành trình bán sản phẩm làng nghề trên TikTok có thể thông qua các video giải trí. Điều này tạo ra cảm xúc cho người mua, với hiệu ứng lan tỏa tốt hơn cách quảng bá thông thường. Một kênh bán hàng hoàn toàn có thể trở thành một diễn đàn để người mua chia sẻ quan điểm, kinh nghiệm sử dụng, công dụng sản phẩm... Từ đó, sức hút, sự lan tỏa của những sản phẩm truyền thống sẽ nhanh hơn gấp nhiều lần./.
In bài viết
.png)
