Sửa đổi Luật Quy hoạch cần đồng bộ, loại bỏ tư duy nhiệm kỳ

Đề xuất lập đồng thời các cấp quy hoạch

Tiếp tục chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 9, trong phiên thảo luận tại hội trường vào sáng ngày 28/5 về dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi), đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn TP. Hà Nội) cho rằng để đảm bảo tính đồng bộ và thống nhất trong lập quy hoạch, đề nghị quy định trong dự thảo Luật Quy hoạch sửa đổi cần chỉnh lại theo hướng lập đồng thời các cấp quy hoạch, chứ không chỉ là “được lập đồng thời” như quy định hiện nay.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn TP. Hà Nội). Ảnh: QH

Ông phân tích: quy hoạch cấp trên là định hướng, cấp dưới là chi tiết hóa. Nếu chưa có định hướng rõ ràng từ quy hoạch cấp trên mà đã làm chi tiết cấp dưới, dễ dẫn tới mâu thuẫn, thiếu đồng bộ.

“Kinh nghiệm thực tế đã cho thấy, việc phê duyệt quy hoạch sử dụng đất quốc gia trước, rồi sau đó các tỉnh làm quy hoạch đất riêng, đã phát sinh tình trạng “vênh” chỉ tiêu, buộc phải điều chỉnh lại”- ông Cường cho hay.

Việc lập đồng thời sẽ giúp đảm bảo các cấp quy hoạch được đặt lên “bàn” cùng lúc, gắn kết, tránh xung đột giữa quy hoạch ngành và quy hoạch địa phương. Quy hoạch nào hoàn thành trước thì được phê duyệt trước nhưng về tổng thể vẫn phải đảm bảo đồng bộ, tiết kiệm thời gian, không kéo dài hàng năm như hiện nay.

Về tổ chức tư vấn lập quy hoạch (Điều 17), ông Cường cho rằng không nên để cơ quan quản lý tự lập quy hoạch. Dù làm nhanh hơn, nhưng sẽ đối mặt hai rủi ro: một là cơ quan quản lý không có chuyên môn sâu như đơn vị tư vấn chuyên nghiệp; hai là nguy cơ quy hoạch bị “chi phối” bởi ý chí lãnh đạo nhiệm kỳ, thiếu tầm nhìn dài hạn, dẫn tới quy hoạch “nhiệm kỳ hóa”.

Ông đề nghị cơ quan lập quy hoạch phải chọn tổ chức tư vấn độc lập, uy tín, không bắt buộc đấu thầu, bởi đơn vị tư vấn đẳng cấp quốc tế thường không chấp nhận tham gia đấu thầu. Chỉ khi không lựa chọn được tổ chức tư vấn độc lập thì mới tự lập quy hoạch.

Về chuyển danh mục dự án ưu tiên đầu tư từ nội dung quy hoạch sang kế hoạch thực hiện (Điều 27 và 45), ông Cường đồng ý bỏ khái niệm “dự án ưu tiên”, nhưng vẫn cần giữ “ưu tiên đầu tư”.

Ông dẫn chứng, nếu định hướng phát triển một khu công nghệ, cần xác định ưu tiên đầu tư tuyến đường sắt, chứ chưa thể chi tiết thành dự án cụ thể (với tổng mức đầu tư, giải pháp kỹ thuật).

Do vậy, ông đề nghị đổi cụm từ “danh mục dự án ưu tiên đầu tư” thành “danh mục những ưu tiên đầu tư” trong quy hoạch; và trong kế hoạch thực hiện chỉ là “sắp xếp trình tự, phân kỳ” các ưu tiên đầu tư.

Về nhiệm vụ lập quy hoạch, ông Cường cho rằng chỉ nên quy định ba nội dung: căn cứ lập quy hoạch, phạm vi không gian, thời gian và cơ quan chịu trách nhiệm tổ chức lập quy hoạch. Các chi tiết về nội dung, phương pháp lập… đã được luật và quy định chuyên ngành hướng dẫn, không cần lặp lại.

Toàn cảnh phiên họp sáng 28/5. Ảnh: QH

Cuối cùng, ông nêu vấn đề về quy hoạch gắn với các đơn vị hành chính cấp đô thị và nông thôn. Trong bối cảnh sắp xếp, điều chỉnh các đơn vị hành chính, cần có điều khoản chuyển tiếp rõ ràng: trong thời gian chưa sửa luật Quy hoạch đô thị và Luật Đất đai, các quy hoạch này vẫn tiếp tục được thực hiện, tránh khoảng trống pháp lý.

Cần tích hợp công nghệ trong Luật Quy hoạch sửa đổi

Góp ý vào dự thảo Luật Quy hoạch sửa đổi, đại biểu Tạ Đình Thi – Đoàn TP. Hà Nội đã đánh giá cao hồ sơ dự án Luật do Chính phủ và cơ quan chủ trì thẩm tra trình Quốc hội và tán thành với sự cần thiết, quan điểm, mục đích ban hành và nội dung cơ bản của dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.

Tuy nhiên, đại biểu Tạ Đình Thi đề xuất cần tích hợp khoa học, công nghệ, chuyển đổi số và rà soát chồng lấn quy hoạch để đồng bộ để đảm bảo tính khả thi.

Đặc biệt, tại khoản 1, Điều 17 nên bổ sung quy định cho phép cơ quan lập quy hoạch được lựa chọn tổ chức tư vấn lập quy hoạch theo quy định của pháp luật về đấu thầu cũng như có thể tự lập quy hoạch nếu có đủ năng lực. Đồng thời, cần giao Chính phủ nghiên cứu, bổ sung quy định tiêu chí lựa chọn và đánh giá tổ chức tư vấn quy hoạch theo năng lực, kinh nghiệm chuyên môn của từng cá nhân, chuyên gia trong và ngoài nước trong hồ sơ dự thầu.

Đại biểu Tạ Đình Thi - Đoàn TP. Hà Nội. Ảnh: QH

“Điều này sẽ giúp tận dụng lực lượng chuyên gia trong nước và từng bước nâng cao năng lực của tổ chức, cá nhân trong nước, thúc đẩy chuyển giao công nghệ tiên tiến từ nước ngoài, từng bước hạn chế việc chuyên gia trong nước làm thuê cho tư vấn nước ngoài’- ông cho hay.

Tại Điểm c, khoản 2 Điều 22, ông cho rằng, cần bổ sung yêu cầu phân tích, đánh giá xu hướng ứng dụng khoa học, công nghệ vào quy hoạch tổng thể quốc gia. Ví dụ: xu hướng quy hoạch đô thị gắn với TOD (giao thông công cộng và đô thị nén), hay các công nghệ năng lượng tiên tiến như pin lưu trữ, điện gió ngoài khơi…

Tương tự, ông đề nghị bổ sung nội dung khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số vào các điểm b, điểm n và tại Điều 25 về quy hoạch ngành quốc gia.

Về quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành, đại biểu Tạ Đình Thi nhận xét dự thảo đã có chỉnh lý khoản 9 Điều 3 và khoản 2 Điều 5, liệt kê 39 loại quy hoạch kỹ thuật, chuyên ngành.

Tuy nhiên, thực tiễn đã cho thấy còn chồng lấn, khó phân định giữa các quy hoạch chuyên ngành và quy hoạch ngành quốc gia. Ông lấy ví dụ: quy hoạch biển quốc gia, quy hoạch điện lực…