Tận dụng FTA để nâng cao cạnh tranh cho ngành công nghiệp đồ chơi

“Chìa khóa” mở rộng cánh cửa thị trường quốc tế

Diễn đàn Đồ chơi Việt Nam 2025 (Vietnam Toy Forum 2025) do Hiệp hội Đồ chơi châu Á (ATPA) phối hợp với Hội Truyền thông Thành phố Hà Nội vừa tổ chức đã mở ra một không gian thảo luận sôi nổi về định hướng phát triển ngành công nghiệp đồ chơi. Lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam, sự kiện thu hút đông đảo đại biểu từ các Bộ, ban, ngành, tổ chức quốc tế, thương hiệu đồ chơi lớn và một số nhà sản xuất trong nước. Chủ đề xuyên suốt là cách thức thúc đẩy tăng trưởng, tối ưu hóa chuỗi cung ứng và nâng cao lợi thế cạnh tranh của Việt Nam trên thị trường toàn cầu.

Ở góc độ chính sách thương mại, bà Trịnh Thị Thu Hiền, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), nhấn mạnh tầm quan trọng của quy tắc xuất xứ (Rules of Origin - ROO) trong việc tận dụng hiệu quả ưu đãi thuế quan từ các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA). Bà khẳng định: “Trong bối cảnh hàng hóa Việt Nam có nhiều cơ hội về ưu đãi thuế quan tại các thị trường đối tác FTA, quy tắc xuất xứ chính là công cụ giúp hàng hóa hưởng lợi từ cam kết nhưng cũng là công cụ vô hiệu hóa lợi ích này khi hàng hóa không có xuất xứ”.

Theo đó, doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu và nắm chắc các quy tắc xuất xứ trong khuôn khổ các FTA mà nước nhập khẩu là thành viên. Chỉ khi kiểm soát được nguồn gốc sản phẩm, doanh nghiệp mới có thể điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh phù hợp, tránh nguy cơ bị mất đi lợi thế cạnh tranh do không đáp ứng điều kiện về xuất xứ.

Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cũng nhấn mạnh đến việc phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực xuất xứ hàng hóa, tạo điều kiện để các thủ tục trở nên linh hoạt và thuận tiện hơn cho cộng đồng doanh nghiệp. Việc cung cấp đầu mối hỗ trợ cũng được xem là yếu tố quan trọng, giúp doanh nghiệp tiếp cận thông tin nhanh chóng, giảm thiểu chi phí và thời gian khi tham gia thị trường quốc tế.

Với những cam kết từ các FTA thế hệ mới, ngành đồ chơi Việt Nam đứng trước cơ hội lớn để mở rộng thị trường. Tuy nhiên, cánh cửa hội nhập chỉ thực sự mở ra khi các doanh nghiệp biết tận dụng “chìa khóa” quy tắc xuất xứ, biến ưu đãi thành lợi thế thực sự trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Thu hút đầu tư, khắc phục khoảng trống nguồn lực

Bên cạnh thương mại, yếu tố đầu tư được coi là một động lực không thể thiếu cho sự phát triển của ngành công nghiệp đồ chơi.

Tại Diễn đàn, bà Vương Thị Minh Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính), chỉ ra những lợi thế của Việt Nam như môi trường chính trị - kinh tế ổn định, vị trí địa lý chiến lược, nguồn nhân lực dồi dào và đặc biệt là quá trình hội nhập sâu rộng với 17 Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) đã có hiệu lực. Chính những yếu tố này đã giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn đối với các tập đoàn hàng đầu trong ngành đồ chơi.

Bà Vương Thị Minh Hiếu khẳng định Cục Đầu tư nước ngoài sẽ tiếp tục đóng vai trò cầu nối giữa Chính phủ và doanh nghiệp, cam kết đồng hành và tạo điều kiện thuận lợi nhất để nhà đầu tư hoạt động hiệu quả. Đồng thời, cơ quan này sẵn sàng lắng nghe, tiếp nhận kiến nghị từ cộng đồng doanh nghiệp nhằm kịp thời tham mưu chính sách, phối hợp với các bộ, ngành tháo gỡ khó khăn, qua đó đảm bảo môi trường đầu tư ổn định, minh bạch và hiệu quả.

Từ góc độ quốc tế, ông Matteo Vezzosi, Giám đốc ATPA, đánh giá cao tiềm năng của Việt Nam, cho rằng ngành đồ chơi đang ngày càng khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Ông nhìn nhận Việt Nam có lợi thế chi phí cạnh tranh, hạ tầng cải thiện và kinh nghiệm ngày càng dày dặn trong sản xuất quy mô lớn. Song, để biến lợi thế này thành sức cạnh tranh bền vững, ngành cần giải quyết ba thách thức then chốt là nâng cao năng lực chuỗi cung ứng, phát triển nguồn lao động kỹ thuật chất lượng cao và mở rộng hệ thống kiểm định - chứng nhận trong nước.

Khép lại Diễn đàn, nhiều đại biểu đồng thuận rằng khoảng trống lớn nhất hiện nay chính là thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao và yêu cầu ngày càng khắt khe về tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế về Sức khỏe, An toàn, An ninh và Môi trường (HSSE). Chỉ khi đáp ứng được những điều kiện này, ngành đồ chơi Việt Nam mới có thể phát triển bền vững, tận dụng trọn vẹn lợi ích từ hội nhập, đồng thời khẳng định vị thế trên bản đồ sản xuất toàn cầu.

Diễn đàn Đồ chơi Việt Nam 2025 (Vietnam Toy Forum 2025) lần đầu tiên được tổ chức đã thu hút sự tham gia đông đảo của các đại biểu đến từ nhiều cơ quan, Bộ, ban, ngành có liên quan, các tổ chức quốc tế, thương hiệu đồ chơi hàng đầu cùng một số nhà sản xuất trong nước.