Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất: Từ chính sách đến thực thi

Tọa đàm do Báo Việt Nam News và Công ty Cổ phần và Quảng cáo Hội chợ thương mại VINEXAD tổ chức.

Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) được quy định tại Ðiều 54 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và được quy định chi tiết tại Nghị định số 08/2022/NÐ-CP ngày 10/1/2022 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường.

Theo các văn bản này, kể từ ngày 1/1/2024, các nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm dầu nhớt, pin, ắc quy, xăm lốp và các loại bao bì thương mại phải thực hiện tái chế hoặc đóng phí hỗ trợ hoạt động tái chế chất thải. Nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm điện, điện tử thực hiện trách nhiệm tái chế từ ngày 1/1/2025; nhà sản xuất, nhập khẩu phương tiện giao thông (ô tô, xe máy) thực hiện trách nhiệm tái chế từ ngày 1/1/2027.

Giới chuyên gia cho hay, EPR không chỉ là trách nhiệm mà còn là cơ hội để doanh nghiệp phát triển bền vững hơn. Việc thực hiện EPR sẽ giúp doanh nghiệp đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của đối tác, từ đó có cơ hội tham gia sâu rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Thực hiện phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, các bộ, ban, ngành của Việt Nam đã và đang triển khai nhiều chương trình thúc đẩy chuyển đổi xanh, xây dựng lộ trình, quy định để đưa mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn vào thực tiễn sản xuất. Một trong những chính sách nổi bật là quy định về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2024.

Mặc dù, EPR được áp dụng ở nhiều nước trên thế giới để kiểm soát chất thải thải ra môi trường nhưng Việt Nam là một trong những quốc gia Đông Nam Á đầu tiên áp dụng công cụ này. Tuy nhiên, đó cũng là một thách thức bởi các quy định, quy trình mới luôn cần thời gian để triển khai, thực thi một cách thông suốt và hiệu quả, đòi hỏi sự vào cuộc của không chỉ cơ quan chuyên môn mà cả sự đồng hành của cơ quan báo chí, truyền thông.

Chính vì vậy, tọa đàm được tổ chức nhằm tạo diễn đàn để các nhà hoạch định chính sách, tổ chức, doanh nghiệp cập nhật thông tin, chia sẻ kinh nghiệm, đưa ra khuyến nghị, giải pháp cũng như tạo dựng mối quan hệ hợp tác trong quá trình thực thi EPR.

Phát biểu tại sự kiện, bà Đoàn Thị Tuyết Nhung - Phó Tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam cho hay, đây là một nội dung có ý nghĩa đối với sự phát triển bền vững của các nhà sản xuất và doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang chịu ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường. EPR khuyến khích việc quản lý vật liệu theo phương thức tuần hoàn, trong đó các sản phẩm, bao bì thải bỏ được thu hồi, tái chế, tái sử dụng để tạo ra sản phẩm mới thay vì được đưa đến bãi chôn lấp. Việc chuyển hướng dòng chất thải một mặt giúp giảm áp lực môi trường mặt khác mang lại hiệu quả kinh tế, giúp thay đổi nhận thức trong xã hội, kích thích sự đổi mới. EPR được coi là một công cụ quan trọng trong quản lý chất thải rắn, là động lực thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn.

“Thực hiện EPR sẽ góp phần giữ gìn nguồn tài nguyên cho tương lai, giảm thiểu rác thải gây ô nhiễm môi trường, thể hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp và góp phần hiện thực hóa cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26 về đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050’’, bà Đoàn Thị Tuyết Nhung nhấn mạnh.

Chia sẻ về cơ hội cho các nhà sản xuất và nhập khẩu, đại diện Vụ Pháp chế, Bộ Tài nguyên và Môi Trường cho biết, thời điểm này là cợ hội để doanh nghiệp chia sẻ trách nhiệm cũng như gánh nặng mà chất thải đặt lên cộng đồng nơi họ sản xuất kinh doanh và cũng nhằm mục đích đạt được phát triển bền vững cho mô hình doanh nghiệp. Đối với các nhà tái chế, đây là một cơ hội tốt, vì họ sẽ có thêm nguồn hỗ trợ tài chính và dòng tài chính từ EPR, bên cạnh nguồn từ sản xuất kinh doanh...