Hành trình đẩy lùi tảo hôn ở Dang Kang

Từ thay đổi nhận thức, hành vi

Buôn Cư Păm có 348 hộ hầu hết là người dân tộc Ê đê, đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn, trình độ dân trí không đồng đều. Trước đây, do điều kiện sống khép kín, thiếu thông tin, nhiều gia đình vẫn giữ những quan niệm lạc hậu, trong đó có việc kết hôn sớm hoặc kết hôn cận huyết thống.

Theo ông Y Tloi Niê, Buôn trưởng buôn Cư Păm, khoảng 10 năm về trước, hôn nhân cận huyết thống và tảo hôn từng là vấn đề nan giải nhất của buôn. Nhận thức được mức độ nghiêm trọng của tình trạng này, Ban tự quản buôn xác định công tác tuyên truyền là nhiệm vụ trọng tâm.

Trạm Y tế xã Dang Kang thường xuyên phối hợp với các đơn vị để truyền thông về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Với sự chỉ đạo của Đảng ủy và UBND xã, buôn đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, phù hợp với đặc thù nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Cách làm là “đi từng ngõ, gõ từng nhà”, gặp trực tiếp các hộ có con em trong độ tuổi vị thành niên để giải thích về tác hại của tảo hôn, hệ lụy của hôn nhân cận huyết thống đối với sức khỏe sinh sản và đời sống. Để tăng tính thuyết phục, thôn còn phối hợp với cán bộ y tế truyền thông bằng những câu chuyện thực tế về những trường hợp hôn nhân cận huyết thống, kết hôn ở tuổi vị thành niên tác hại đến sức khỏe và đời sống.

Cùng với đó, buôn phối hợp chặt chẽ với các đoàn thể như: Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân... tổ chức sinh hoạt chuyên đề tại khu dân cư; lồng ghép nội dung tuyên truyền phòng, chống tảo hôn vào những cuộc vận động như: “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Ngày vì người nghèo”, hay phong trào “Sống tốt đời đẹp đạo”...

Không chỉ Ban tự quản các buôn, các trường học có tỷ lệ học sinh người dân tộc thiểu số đông trên địa bàn xã cũng đã đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức để đẩy lùi nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống bằng nhiều phương pháp đa dạng.

Cán bộ Trạm Y tế xã Dang Kang truyên truyền cho người dân về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Ông Nguyễn Tiến Sinh, Hiệu trưởng Trường THCS Dang Kang, xã Dang Kang cho biết, toàn trường có 447 học sinh, trong đó có 70% là người dân tộc thiểu số. Chính vì vậy công tác giáo dục về sức khỏe giới tính và tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống được nhà trường đặc biệt chú trọng. Bên cạnh đó, nhà trường chỉ đạo các bộ phận chuyên môn tích hợp các nội dung giáo dục về sức khỏe giới tính và tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong các tiết học, từ đó nâng cao nhận thức của các em học sinh.

Đến sự chuyển biến tích cực

Bên cạnh các giải pháp nâng cao nhận thức cho người dân, xã Dang Kang còn chú trọng thay đổi hành vi trong nếp sống, đặc biệt là cưới hỏi cho bà con qua nhiều kênh. Xã đã phát huy tốt vai trò của người có uy tín trong công tác tuyên truyền, vận động. Các già làng, chức sắc tôn giáo, người cao tuổi là cầu nối quan trọng truyền đạt các thông điệp tích cực đến với người dân. 

Đồng hành với chính quyền xã Dang Kang, ngành y tế cũng đã vào cuộc một cách tích cực, khẩn trương để đẩy lùi tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn. Ông Huỳnh Tấn Hạnh, Trưởng trạm Y tế xã Dang Kang cho biết, trong thời gian qua, Trạm y tế đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số để họ nhận thức về hệ lụy của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Trạm đã kết hợp với ban tự quản các buôn, các trường học để lồng ghép tuyên truyền trong các buổi họp, buổi sinh hoạt giúp người dân tộc thiểu số thay đổi hành vi để bảo vệ giống nói.

Người dân xem nội dung tuyên truyền về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại Trạm Y tế xã Dang Kang.

Ông Trần Thế Hùng, Phó Chủ tịch UBND xã Dang Kang, chia sẻ, trong những năm qua, chính quyền địa phương đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai các chương trình, kế hoạch nhằm hạn chế tình trạng tảo hôn, đặc biệt tại các buôn đồng bào dân tộc thiểu số. Công tác tuyên truyền được thực hiện trực tiếp tại các buôn, đồng thời lồng ghép vào các buổi sinh hoạt thôn, buôn, họp chi bộ, tiếp xúc cử tri và sinh hoạt của các chi hội đoàn thể. Đặc biệt, địa phương yêu cầu cán bộ tại buôn phải gương mẫu cam kết người nhà không vi phạm tảo hôn. Nhờ vậy, tình trạng tảo hôn đã giảm đáng kể.

Giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2024, trên địa bàn xã ghi nhận 4 trường hợp tảo hôn. Tuy nhiên, từ đầu năm 2025 đến nay, xã chưa phát hiện thêm trường hợp tảo hôn mới nào. Điều này cho thấy hiệu quả tích cực của các biện pháp tuyên truyền và cam kết trong cộng đồng.

Những kết quả trong công tác phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống của xã Dang Kang không chỉ góp phần nâng cao chất lượng dân số, mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống của người dân tộc thiểu số tại địa phương.

Khả Lê