Hành trình đi tìm “Giấy khai sinh” của Vinacontrol - Biểu tượng 68 năm, khởi nguyên ngành giám định Việt Nam

Vinacontrol – Khởi nguyên và biểu tượng của ngành giám định Việt Nam

Nếu hỏi đến “Giấy khai sinh” của ngành giám định, thử nghiệm, chứng nhận - đánh giá sự phù hợp ở Việt Nam, thì văn bản ấy được ông Phan Anh ký vào ngày 24/10/1957. Cụ thể, theo Quyết định số 514/BTN-TCCB của Bộ trưởng Bộ Thương nghiệp, Cục Kiểm nghiệm Hàng hóa Xuất nhập khẩu (kiêm Sở Giám định Hàng hóa Xuất nhập khẩu) chính thức được thành lập, cũng chính là Tập đoàn Vinacontrol ngày nay.

Từ một tổ chức còn gọn nhẹ với ba phòng ở Hà Nội và một phân cục tại Hải Phòng, hạt giống chuyên môn lặng lẽ bén rễ trong bối cảnh đất nước vừa kiến thiết vừa chiến đấu, mang trong mình sứ mệnh chính trị - kinh tế thiêng liêng: khẳng định uy tín hàng Việt và góp phần trong công cuộc dựng xây nền kinh tế non trẻ của đất nước.

Trong suốt giai đoạn đầu (1957–1974), khi hoạt động giám định còn mới mẻ, cán bộ Vinacontrol đã vượt qua nhiều khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ. Từ những phòng thí nghiệm đầu tiên ở Hà Nội và Hải Phòng, đến các chi nhánh ở Quảng Ninh, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh…, chuyên gia của Vinacontrol bám hàng, bám cơ sở, kiểm tra tận gốc hàng hóa để đảm bảo hàng xuất – nhập khẩu đạt đúng tiêu chuẩn.

Năm 1988, một quyết sách quan trọng hợp nhất Cục Kiểm nghiệm vào Vinacontrol theo Quyết định 402/KTĐN-TCCB, “cộng lực” hai thế mạnh: kinh nghiệm kinh doanh dịch vụ giám định và đội ngũ cán bộ trình độ cao, phòng thí nghiệm hiện đại. Thị trường mở cửa đồng nghĩa cạnh tranh khốc liệt hơn; nhưng Vinacontrol kiên quyết giữ vững vị thế tổ chức giám định lớn nhất và uy tín hàng đầu bằng điều bất biến: kỷ luật và đạo đức nghề nghiệp. Đó là giai đoạn tôi luyện bản lĩnh trong “lửa” cơ chế thị trường: gìn giữ chất lượng dịch vụ; tăng đóng góp ngân sách; bảo đảm đời sống người lao động.

Ngày 01/06/2005, Vinacontrol chính thức vận hành theo mô hình công ty cổ phần, tiếp nối tinh thần kiến tạo của gần nửa thế kỷ trước đó. Cổ phần hóa không chỉ là thay đổi hình thức sở hữu; đó còn là lời cam kết tiến vào sân chơi toàn cầu với tốc độ ra quyết định nhanh hơn, đầu tư công nghệ bài bản hơn, mở rộng dịch vụ theo chuẩn quốc tế. Vinacontrol dồn lực cho thị trường, tài chính, kỹ thuật, nhân sự; cổ phiếu VNC lên sàn; và đến hôm nay, mạng lưới đã vươn rộng ra 40 chi nhánh và phòng thử nghiệm trên khắp cả nước. Mỗi lần đổi tên, mỗi bước hợp nhất hay cổ phần hóa của Vinacontrol không chỉ đánh dấu sự trưởng thành của một tổ chức, mà còn khắc lên dòng chảy phát triển của đất nước dấu ấn của người giữ gìn kỷ cương chất lượng, bảo chứng thương mại công bằng và nuôi dưỡng niềm tin cho hàng Việt vươn xa thế giới.

Từ năng lực cốt lõi đến hệ sinh thái dịch vụ: Dung hợp để lớn mạnh, thống nhất để bền vững

Thuở khởi đầu, khi đất nước còn bề bộn dựng xây, Vinacontrol bước ra như cánh tay kỹ thuật của Nhà nước: dốc sức cho giám định, thử nghiệm, chứng nhận, kiểm định để giữ kỷ cương chất lượng trên từng lô hàng đi - đến. Rồi theo nhịp lớn lên của thị trường, trục cốt lõi ấy mở rộng sứ mệnh: các nghiệp vụ không chỉ phục vụ quản lý nhà nước mà còn đáp ứng yêu cầu thương mại của doanh nghiệp. Từ đó, những dịch vụ mới được bồi đắp - thẩm định giá, thẩm định môi trường, hun/khử trùng, quản lý hàng thế chấp - đan kết thành một vòng tay trọn vẹn cho toàn bộ chuỗi sản xuất và phân phối.

Trong bối cảnh hội nhập, thị trường quốc tế không chấp nhận những tuyên bố đơn phương mà đòi hỏi minh chứng độc lập về năng lực. Các chứng chỉ ISO 9001:2015, ISO/IEC 17020:2012, ISO/IEC 17025:2017, ISO/IEC 17065:2012 là ngôn ngữ chung để chứng thư và kết quả thử nghiệm của Vinacontrol được thừa nhận rộng rãi. Tác động rất cụ thể: ma sát giao dịch giảm, chi phí tuân thủ hạ, thời gian thông quan rút ngắn, uy tín hàng Việt tăng trên các thị trường khó tính. Đằng sau mỗi con dấu là văn hóa làm đúng ngay từ đầu, là hệ thống kiểm soát chặt chẽ và khả năng truy nguyên đến phương pháp, thiết bị, con người, quy trình. Bởi vậy, hệ sinh thái Vinacontrol vừa rộng để ôm trọn chuỗi giá trị, vừa gọn để chạy cùng một nhịp theo triết lý chất lượng bền bỉ suốt 68 năm.

Tiếp nối truyền thống, chạm khắc dấu son của kỷ nguyên mới

Bước qua kỷ nguyên mới, Vinacontrol kiên định một tầm nhìn rõ ràng: trở thành tổ chức giám định có uy tín trên thế giới, tiến tới một tập đoàn kinh tế mạnh. Đó không chỉ là mục tiêu, mà là lời cam kết về chuẩn quốc tế trong mọi mắt xích - từ con người, công nghệ đến quản trị. Chiến lược mở rộng hiện diện toàn cầu đi cùng liên kết sâu rộng với mạng lưới đối tác quốc tế, để mỗi chứng thư mang ấn tín Vinacontrol được tiếp nhận như một bảo chứng tin cậy ngay tại những thị trường khó tính nhất.

Cùng nhịp với thế giới, Vinacontrol chọn hành động vì tương lai xanh làm trục phát triển chiến lược. Khi giảm phát thải và sử dụng năng lượng hiệu quả đã trở thành ngôn ngữ chung của thương mại, lợi thế chiều sâu trong đánh giá sự phù hợp giúp Vinacontrol nắm ưu thế để mở rộng các dịch vụ như kiểm kê khí nhà kính, tư vấn lộ trình giảm phát thải, kiểm toán năng lượng, phát triển nền tảng số hóa quản lý năng lượng toàn diện Effitranz, thẩm định và đánh giá tác động môi trường. Đó là hành trình bền bỉ mở rộng từ nền tảng khoa học về sự phù hợp, lan tỏa tới những giá trị của thời đại: môi trường, trách nhiệm xã hội và phát triển xanh bền vững.

Song song, Vinacontrol coi kết nối tri thức và chuẩn mực là mũi nhọn tăng trưởng. Những mối quan hệ với cơ quan quản lý trong và ngoài nước, hiệp hội ngành, tổ chức đồng nghiệp và khách hàng ngày càng được mở rộng và thắt chặt, tạo điều kiện cho học hỏi, chuẩn hóa, chuyển giao công nghệ không ngừng. Những kết nối ấy bắc nhịp giữa truyền thống và hiện đại, đưa kinh nghiệm tích lũy qua nhiều thập kỷ gặp gỡ kỳ vọng mới của nền kinh tế.

Nhìn lại gần bảy thập kỷ từ ngày đầu thắp lửa ở Hà Nội, Hải Phòng đến một biểu tượng 68 năm tuổi của ngành giám định trải dài cả nước và vươn ra thế giới, dễ thấy có một “sợi dây đỏ” không hề đứt đoạn: tâm huyết của từng thế hệ cán bộ công nhân viên với sứ mệnh gìn giữ chất lượng hàng hóa Việt Nam. Trong mọi biến thiên của mô hình tổ chức, luật chơi thị trường hay yêu cầu của đối tác, Vinacontrol vẫn giữ cho mình bản lĩnh “Độc lập - Trung lập - Khách quan”, coi “Chính xác - Trung thực - Kịp thời” là thước đo danh dự. Đó không chỉ là nguyên tắc nghề nghiệp, mà là lời hứa với quốc gia, là niềm tin gửi tới doanh nghiệp và người tiêu dùng, để hành trình từ tờ giấy khai sinh năm 1957 tiếp tục bừng sáng bằng những dấu son mới.

Vinacontrol – tổ chức giám định, thử nghiệm, chứng nhận và kiểm định đầu tiên của Việt Nam, được xem là “cái nôi” của ngành đánh giá sự phù hợp trong nước. Trải qua 68 năm hình thành và phát triển, Vinacontrol không chỉ giữ vai trò tiên phong trong bảo chứng chất lượng hàng hóa, mà còn xây dựng hệ sinh thái dịch vụ toàn diện, đáp ứng chuẩn mực quốc tế. Với triết lý “Độc lập – Trung lập – Khách quan”, Vinacontrol tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu, đồng hành cùng doanh nghiệp Việt trên hành trình hội nhập và phát triển bền vững.